Thông Tin Dinh Dưỡng

NHỮNG SAI LẦM MẸ CẦN TRÁNH KHI SỬ DỤNG SỮA CHO TRẺ DƯỚI 1 TUỔI

Ngày đăng:

03/12/2017

Câu hỏi: Bé hàng xóm nhà tôi cũng dưới 1 tuổi, không bú sữa mẹ mà bú sữa ngoài. Tôi thấy bé vẫn khỏe mạnh và bụ bẫm. Vậy tôi có nên cho bé nhà mình dùng thêm sữa cho trẻ dưới 1 tuổi bên cạnh sữa mẹ không? Và đâu là những sai lầm cần tránh khi sử dụng sữa cho trẻ dưới 1 tuổi?

Trả lời:

Chào Mẹ,

Đầu tiên cần phải nhấn mạnh rằng sữa mẹ là tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Theo các tổ chức Sức khỏe – Dinh dưỡng trẻ em như UNICEF, Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bạn nên cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và duy trì đến khi bé được 24 tháng. Tuy nhiên, Mẹ nên được tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng hay nhi khoa để cân nhắc cho bé dùng sữa công thức trong các trường hợp sau:

– Trẻ hoặc mẹ bị bệnh rất nặng: Khi mẹ bị bệnh, mẹ buộc phải điều trị bằng nhiều loại thuốc khác nhau, trong đó có những loại không thể dùng song song với việc cho con bú. Các thành phần bất lợi có trong thuốc sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ và cũng không tốt với các bé bú mẹ. Ngoài ra có những bệnh mẹ bắt buộc không được cho con bú như bệnh suy tim, bệnh tràn dịch màng phổi hay sản giật khi sinh…Khi bé mắc bệnh nặng, bé buộc phải bị cách ly và điều trị riêng biệt, khi này, bé cũng không thể bú sữa mẹ.

– Bé không tăng cân như quá trình phát triển bình thường: Có những bé không tăng cân khi được duy trì bú sữa mẹ hoàn toàn. Nguyên nhân có thể đến từ việc bé dị ứng với thành phần protein trong sữa mẹ hoặc sữa mẹ thiếu chất do chế độ ăn uống của mẹ thiếu dinh dưỡng, mẹ bị bệnh nên chất lượng sữa bị giảm sút…

– Mẹ rất ít sữa do vừa phẫu thuật ngực hoặc mắc bệnh về tuyến giáp: Những mẹ bị các bệnh về tuyến giáp hay liên quan đến các hormone tuyến giáp và những mẹ bị phẫu thuật ngực cũng không có sữa cho con bú.

– Em bé bị tách khỏi mẹ: Khi người phụ nữ ngày càng có nhiều vai trò hơn trong công việc cũng như công tác xã hội, có những mẹ buộc phải đi làm, đi công tác xa hoặc sống xa con từ rất sớm. Những em bé này cũng cần được bổ sung thêm sữa công thức.

– Sinh đa thai: Việc sinh đa thai đã khiến sức khỏe của mẹ giảm sút hơn những trường hợp mẹ sinh đơn thai rất nhiều. Hơn nữa cơ thể mẹ không đủ sức để vừa chăm hai bé, vừa sản xuất đủ sữa cho các con. Việc bổ sung sữa công thức như mộ loại sữa cho trẻ dưới 1 tuổi là việc làm cần thiết.

– Mẹ có cơ địa ít sữa hoặc sữa mẹ chậm về sau sinh: Có những mẹ khi sinh sữa chưa về ngay, thậm chí là sau sinh vài ngày sữa mẹ mới về. Có những mẹ có cơ địa ít tuyến vú nên rất ít sữa. Sữa mẹ chưa đủ hoặc không đủ cũng buộc mẹ phải dùng sữa công thức cho con.

Trong trường hợp cần tìm hiểu về các loại sữa khác mẹ nên tham khảo bảng thông tin khuyến nghị cuối bài. Nếu mẹ thuộc một trong các trường hợp được nêu ở bảng này thì mẹ tham khảo thêm câu trả lời của bác sĩ trung tâm dưỡng Vinamilk như sau:

Có những trường hợp mẹ nên cho bé uống sữa công thức thay thế hoặc bổ sung cho sữa mẹ

Có những trường hợp mẹ nên cho bé uống sữa công thức thay thế hoặc bổ sung cho sữa mẹ

Những sai lầm cần tránh khi dùng sữa cho bé dưới 1 tuổi

Quay lại câu hỏi của bạn, đương nhiên việc cho trẻ dưới một tuổi uống sữa công thức là hoàn toàn không khuyến khích nếu như mẹ không nằm trong các trường hợp kể trên. Còn ngược lại, việc cho bé uống bổ sung sữa công thức song song với sữa mẹ hoặc thay thế hoàn toàn sữa mẹ là việc làm cần thiết. Nếu không phải sữa công thức, có lẽ mẹ khó có thể tìm được nguồn bổ sung dưỡng chất nào khoa học, hợp lý hơn.

Mẹ có thể yên tâm vì sữa công thức là nguồn bổ sung dưỡng chất khoa học và hợp lý cho bé

Mẹ có thể yên tâm vì sữa công thức là nguồn bổ sung dưỡng chất khoa học và hợp lý cho bé

Tiếp theo về vấn đề những sai lầm cần tránh khi dùng sữa cho bé dưới 1 tuổi, sau khi đảm bảo đã có được sự tư vấn từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng thì bạn nên lưu ý những vấn đề sau đây:

Sai lầm 1: Kết hợp cho bé uống sữa và ăn cháo

Nhiều mẹ thường cho bé ăn cháo, ngay sau đó uống thêm sữa với suy nghĩ sẽ bổ sung được đầy đủ chất dinh dưỡng cho bé. Tuy nhiên hành động này không nên vì như thế sẽ khiến hàm lượng vi chất bị ảnh hưởng ít nhiều. Do vậy, đợi 1-2 giờ sau khi bé ăn cháo, mẹ hãy tiếp tục cho bé uống sữa để cơ thể bé hấp thu trọn vẹn các dưỡng chất. Các bữa cháo nên được xem giữa hai cữ sữa cho trẻ dưới 1 tuổi của bé mẹ nhé!

Không nên cho bé uống sữa ngay sau khi cho bé ăn cháo, mẹ nhé!

Không nên cho bé uống sữa ngay sau khi cho bé ăn cháo, mẹ nhé!

Sai lầm 2: Cho bé uống sữa chống đói

Sai lầm của nhiều mẹ là dùng sữa để “chữa cháy” những lúc chưa chuẩn bị kịp bữa ăn cho bé. Thế nhưng mẹ không biết rằng việc phải tiếp nhận một lượng sữa lớn vào dạ dày rỗng sẽ làm dạ dày co bóp mạnh. Đồng thời, dịch vị tiết ra từ dạ dày sẽ đào thải canxi và bài tiết ra bên ngoài.

Vậy nên, thời điểm cho bé uống sữa lý tưởng nhất là cách các bữa chính 1- 2 giờ, hoặc dùng sữa như bữa ăn phụ trong ngày ở thời điểm bé chưa quá đói. Một ly sữa ấm trước khi đi ngủ cũng giúp bé yêu của mẹ ngủ ngon hơn đấy mẹ ạ!

Sai lầm 3: Cho nhiều đường vào sữa nóng

Với các bé có thích ngọt, có những mẹ khi pha sữa thường thêm một ít đường. Điều này dẫn đến tình trạng quá nhiều đường dự trữ trong cơ thể, gây ra các bệnh như: sâu răng và nguy cơ thừa cân, cũng như đái tháo đường ở tuổi trung niên.

Trong sữa hay bất cứ loại đồ ăn nào của bé, việc hạn chế tối đa lượng đường là việc làm cần thiết. Mẹ không nên chiều theo sở thích của con mà cho thêm đường vào sữa, đây thực sự là việc làm “lợi bất cập hại” đấy mẹ nhé!

Sai lầm 4: Uống sữa đậm đặc

Không phải sữa càng đậm đặc càng giúp bé hấp thu nhiều dinh dưỡng đâu mẹ ơi. Mẹ cần biết rằng nếu sữa cho trẻ dưới 1 tuổi nếu quá đậm đặc, lâu ngày sẽ có thể dẫn đến các bệnh đau dạ dày, khó tiêu do cơ quan tiêu hóa của bé còn yếu chưa đủ khả năng hấp thụ lượng thức ăn lớn cùng lúc. Mẹ pha sữa quá đặc cũng dẫn đến hiện tượng dư thừa chất dinh dưỡng nhưng lại có khả năng thiếu nước. Bé yêu của mẹ sẽ dễ bị béo phì. Việc này không tốt cho sức khỏe của bé chút nào.

Vậy nên, mẹ cần chú ý độ tuổi của bé và pha theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất. Khi pha, mẹ nên sử dụng đúng muỗng đo lường có sẵn trong mỗi hộp sữa. Các nhà khoa học đã tính toán và sản xuất một loại muống đo lượng chuẩn nhất với công thức sữa rồi đấy mẹ ạ. Mẹ tuyệt đối không vì sợ con thiếu chất mà pha sữa quá đậm đặc nhé!

Sai lầm 5: Để bé vừa nằm vừa uống sữa

Vừa nằm vừa bú sữa rất nguy hiểm, có thể khiến bé bị sặc sữa và có khả năng ảnh hưởng đến tính mạng. Nguyên nhân là do hệ tiêu hóa của bé chưa phát triển hoàn thiện, nằm uống sữa rất dễ khiến bé bị nôn trớ và trào ngược thực quản. Nghiêm trọng hơn, ở tư thế nằm, chất nôn dễ trào vào đường thở gây sặc, thậm chí tử vong.

Ngoài ra, nằm uống sữa trước khi ngủ còn khiến bé dễ bị sâu răng do các chất ngọt trong sữa lắng đọng trên răng. Với những bé dưới 1 tuổi, mẹ nên bế bé đúng tư thế khi cho bé bú sữa hoặc kê đầu bé lên gối với độ cao vừa phải để chống sặc và chống nôn trớ mẹ nhé!

Sai lầm 6: Lấy sữa đặc thay thế sữa bột

Nhiều bà mẹ quyết định thay thế hoàn toàn sữa bột (sữa công thức) bằng sữa đặc như một loại sữa cho trẻ dưới 1 tuổi. Thực tế, sữa đặc là một loại chế phẩm từ sữa bò, sữa tươi nấu lên và cô đặc, sau đó thêm 40% đường mía đóng hộp, rất ngọt. Khi sử dụng mẹ cần pha thêm 5 – 8 lần nước để hòa loãng, nồng độ chất béo và protein cũng giảm đáng kể so với sữa công thức. Ngoài ra, hàm lượng đường cao so với lượng đường cần thiết cho cơ thể bé dưới 1 tuổi cũng không tốt cho bé.

Thành phần dinh dưỡng trong sữa đặc không cân bằng, thường trong tình trạng chất thì quá thừa, chất thì quá thiếu. Sữa đặc cũng không có hoặc có rất ít những dưỡng chất quan trọng hỗ trợ sự phát triển toàn diện của bé yêu như DHA, omega-3, lysine…

Sai lầm 7: Chọn sữa cho trẻ dưới 1 tuổi phải chọn sữa ngoại

Nhiều mẹ có tâm lý thiên vị sữa ngoại cho rằng sữa ngoại càng đắt tiền thì càng tốt. Quan điểm này hoàn toàn sai lầm vì mỗi bé phù hợp với một loại sữa khác nhau. Chỉ khi chọn được loại sữa phù hợp mới có thể cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho bé mà còn bảo vệ bé khỏi những phản ứng như đau bụng, nôn mửa, dị ứng…

Sữa tốt hay không không nằm ở yếu tố ngoại hay nội mà phải phù hợp với bé

Sữa tốt hay không không nằm ở yếu tố ngoại hay nội mà phải phù hợp với bé

Đó là chưa kể đến tình trạng sữa xách tay, sữa ngoại giả đang ở mức báo động. Trong khi đó, các dòng sữa nội được nghiên cứu dựa trên thể trạng của trẻ em Việt Nam, dựa trên chế độ dinh dưỡng của người Việt nên được bổ sung những dưỡng chất thiết yếu đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế đấy mẹ ạ.

Mẹ không nên cho bé uống sữa khi bụng đói

Mẹ không nên cho bé uống sữa khi bụng đói

Trong những trường hợp cần thiết, mẹ nên cho bé dưới 1 tuổi uống sữa công thức. Nhưng để đảm bảo sự an toàn cũng như hiệu quả khi sử dụng sữa công thức, mẹ đừng bỏ qua những sai lầm dễ mắc phải kể trên. Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp mẹ biết cách sử dụng chuẩn xác, khoa học các loại sữa cho trẻ dưới 1 tuổi.

Mẹ nhớ lưu ý để không lặp lại những sai lầm này và chăm bé thật tốt nhé!

Bác sĩ Nguyễn Vũ Linh – Trưởng ban trung tâm dinh dưỡng Vinamilk

Trường hợp mẹ bị ít sữa, bạn nên tìm hiểu những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này để có biện pháp cải thiện nguồn sữa cho bé:

Có rất nhiều nguyên nhân gây thiếu sữa, kém sữa, mất sữa ở bà mẹ sau sinh và cho con bú, một trong các nguyên nhân chính là do các chứng bệnh trầm cảm, tim mạch, thiếu máu… làm cơ thể suy yếu, không đủ chất dinh dưỡng để sản sinh ra sữa, hoặc nếu có thì sữa cũng không đạt chất lượng. Hoặc cũng có thể bạn ít sữa là do suy sụp tinh thần, ăn uống không đủ, không thường xuyên cho con bú…

Biện pháp giúp bạn khắc phục tình trạng ít sữa cho bé bú:

  • Bạn cần ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi và lao động hợp lý, giữa tinh thần thoải mái, tránh bị stress hay trầm cảm làm ảnh hưởng đến chất và lượng sữa. Bên cạnh đó, bạn nên ăn bổ sung chất đạm, vitamin, chất khoáng và yếu tố vi lượng để có nhiều sữa sau sinh.
  • Để có lượng sữa dồi dào cho bé yêu, bạn nên chú ý uống đủ ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
  • Hãy massage hai bầu vú thường xuyên để kích thích tuyến sữa hoạt động hiệu quả.

Nếu đã thực hiện những điều trên mà sữa vẫn không đủ, mẹ nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và chỉ sử dụng sữa bột khi được chỉ định.

Đọc thêm

Các loại sữa nên tránh cho trẻ dưới 1 tuổi

Bạn chỉ nên cho bé bú sữa mẹ và hạn chế dùng các loại sữa cho bé dưới 1 tuổi sau đây: Sữa bò: chứa nhiều enzyme không phù hợp với hệ miễn dịch, tiêu hóa non nớt của bé, chứa rất ít chất sắt có thể khiến bé bị bệnh thiếu máu do thiếu sắt, uống sữa bò có thể khiến bé bị bệnh béo phì trong tương lai