NHỮNG XÉT NGHIỆM QUAN TRỌNG MẸ BẦU CẦN BIẾT

Dĩ nhiên trước khi mang thai, mẹ đã cần thực hiện các xét nghiệm trong cuộc kiểm tra tiền thai sản nhưng đó chỉ là bước đầu. Xét nghiệm trong thai kỳ là bước rất quan trọng, giúp kiểm tra sự phát triển của bé qua từng mốc thời gian, đồng thời phát hiện kịp thời các biến chứng bất lợi để can thiệp hiệu quả. Sau đây là những xét nghiệm quan trọng mẹ bầu cần biết trong quá trình thai kỳ của mình.

Xét nghiệm CVS

Từ tuần 10 đến tuần 12, các mẹ bầu trên 35 tuổi và gia đình có tiền sử mắc các bệnh về gen hoặc từng sinh con không bình thường sẽ được đề nghị xét nghiệm CVS. Xét nghiệm chọc hút gai nhau CVS là phương pháp lấy mẫu lông nhung màng đệm để phát hiện các vấn đề về nhiễm sắc thể. Mục đích của xét nghiệm này là phát hiện sớm các bất thường của thai nhi trước khi chọc ối.

Siêu âm đo độ dày vai gáy (Tuần 11 – 12)

Trong tuần thứ 11 – 12, bác sĩ sẽ cho bạn siêu âm độ dày vai gáy để xác định nguy cơ mắc bệnh Down và các bất thường khác. Bạn không nên bỏ lỡ lần khám thai trong hai tuần này vì các chỉ số sẽ không còn chính xác ở tuần 13.

Chọc dò nước ối

Nước ối chứa tế bào từ da của bé và các cơ quan trong tử cung mẹ nên chọc ối là thử nghiệm chẩn đoán phổ biến nhất với hầu hết mẹ bầu. Phương pháp này sử dụng để chẩn đoán giới tính thai nhi, tầm soát Down và một số khuyết tật ống thần kinh…, được thực hiện khoảng giữa tuần thứ 16 đến 20.

Mẹ bầu 35 tuổi được khuyên tiến hành chọc ối vì lượng nhiễm sắc thể bất thường sẽ tăng theo tuổi của mẹ. Những người có tiền sử sinh con khuyết tật hoặc gia đình có người bị dị tật bẩm sinh cũng nên làm xét nghiệm chọc ối.

Xét nghiệm Triple Test

Xét nghiệm Tripple Test được thực hiện và có kết quả chính xác nhất ở tuần thai thứ 16 – 17. Đây là bộ 3 xét nghiệm tầm soát sử dụng máu của mẹ để tìm ra các nguy cơ rối loạn bẩm sinh ở thai nhi gồm chất AFP (loại protein do thai sản xuất), hCG (loại nội tiết do nhau thai sản xuất) và Estriol (là loại nội tiết estrogen được nhau thai và thai nhi sản xuất). Xét nghiệm này cho biết thai nhi của mẹ có nguy cơ bị rối loạn di truyền nhiễm sắc thể và có cần phải làm thêm xét nghiệm khác nữa không.

Xét nghiệm AFP

Tuần 15 đến 20, mẹ sẽ được xét nghiệm Alpha-fetoprotein (AFP). Đây là một chất được tìm thấy trong nước ối, máu thai nhi và máu của người mẹ. Mức độ bất thường của AFP có thể chỉ ra khiếm khuyết về ống thần kinh, hội chứng Down, thiếu ối ở mẹ hay các biến chứng tăng nguy cơ thai chết lưu sau này.Xét nghiệm AFP giúp bác sĩ đưa ra những chỉ dẫn tốt nhất cho mẹ từ việc quan sát chặt chẽ quá trình mang thai và sự phát triển của thai nhi.

Siêm âm 4D

Được thực hiện trong tuần thai thứ 22 – 24, siêu âm 4D giúp bác sĩ phát hiện các bất thường như sứt môi, dị dạng, đặc biệt là các bất thường ở tim và hệ xương của thai nhi đểcó thể can thiệp kịp thời.

Xét nghiệm máu

Thử máu (CBC) là một trong những xét nghiệm quan trọng trong thai kỳ. Có 3 chỉ số quan trọng được tìm thấy trong kết quả thử nghiệm CBC:

– Hemoglobin: huyết sắc tố – Loại protein chứa sắt, vận chuyển oxy trong máu , cung cấp oxy cho các tế bào

– Hematocrit: Dung tích hồng cầu trong cơ thể

– Số lượng tiểu cầu

Nếu hemoglobin hoặc Hematocrit thấp, đó là dấu hiệu mẹ bầu thiếu máu, thiếu sắt và cản trở sự phát triển của thai nhi. Bên cạnh đó, cơ thể mẹ bầu cần lượng sắt tăng gấp đôi bình thường để mang oxy vào hồng cầu.

Xét nghiệm máu cũng giúp phát hiện các bệnh bị lây truyền qua đường tình dục (STDs) như HIV/AIDS, giang mai, herpes hay viêm gan B, viêm gan C…

Xét nghiệm nước tiểu

Xét nghiệm này giúp bác sĩ phát hiện bệnh nhiễm trùng đường tiểu cùng các dấu hiệu của bệnh tiểu đường hay dư đạm trong nước tiểu, từ đó có những phát hiện kịp thời để điều trị sớm.

Kiểm tra glucose

Nếu có lượng glucose cao sau các xét nghiệm sàng lọc, mẹ bầu sẽ được xét nghiệm dung nạp glucose và tiểu đường giữa tuần 25 và 28 của thai kỳ. Nếu mức độ đường cao, mẹ bầu cần được theo dõi cẩn thận.

Xét nghiệm liên cầu khuẩn

Liên cầu nhóm B (GBS) là một loại nhiễm trùng do vi khuẩn có thể được tìm thấy trong âm đạo hoặc trực tràng của một phụ nữ mang thai. Kiểm tra này được thực hiện giữa tuần 35 và tuần thứ 37 của thai kỳ. Trong một số trường hợp, GBS có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng như nhiễm trùng huyết, viêm não, viêm màng phổi, thậm chí tử vong cho trẻ sơ sinh. Xét nghiệm liên cầu khuẩn giúp bác sĩ biết bé có bị nhiễm GBS hay không để có kế hoạch theo dõi sau này.

Xét nghiệm Non-stress

Ở tuần 35 – 36, bác sĩ có thể cho mẹ làm xét nghiệm Non-stress để kiểm tra lượng oxy thai nhi nhận được và sức khỏe của bé, dựa trên sự thay đổi của tim thai tương ứng với chuyển động của thai. Sở dĩ gọi là Non-stress là vì các thao tác tiến hành xét nghiệm không hề gây nguy hiểm cho bé.

Tuy nhiên mẹ không nên quá lo lắng, không cần phải làm hết các xét nghiệm này. đây là những xét nghiệm khi nào cần thiết phải làm tùy vào từng trường hợp cụ thể mới được thực hiện dưới chỉ định của bác sĩ để hạn chế tối đa nguy cơ xảy ra các biến chứng có thể ảnh hưởng xấu đến bé con trong bụng. Do đó để được bác sỹ theo dõi liên tục và phát hiện sớm bất thường trong thai kỳ kịp thời hỗ trợ điều trị thì mẹ cần nên khám thai định kỳ đầy đủ. Chúc mẹ cùng bé yêu luôn khỏe mạnh và có thai kỳ thoải mái và ổn định như mong đợi nhé.

Bác sỹ Nguyễn Thu Vân

Trung tâm Dinh dưỡng VNM