MÁCH MẸ 7 CÁCH CHO TRẺ ĂN DẶM MÀ KHÔNG LÀM CHO BÉ KHÓC

Khi bé bước vào giai đoạn ăn dặm, đây là một thời điểm quan trọng để phát triển khẩu vị và sự đa dạng về chế độ ăn uống. Tuy nhiên, nhiều bậc cha mẹ thường gặp khó khăn khi bé không chấp nhận việc ăn dặm và thường khóc nhè khi ăn. Đừng lo lắng! Trong bài viết này, Vinamilk sẽ chia sẻ với bạn một số cách để cho trẻ ăn dặm mà không khóc. Hãy cùng tham khảo ngay sau đây nhé!

Bí quyết cho bé ăn dặm vui vẻ và không còn khóc

1. Vì sao trẻ ăn dặm hay khóc? 

1.1. Trẻ bị thiếu ngủ

Khi trẻ nhỏ không được đảm bảo giấc ngủ đủ, việc ăn dặm có thể trở nên mệt mỏi và căng thẳng đối với bé. Thiếu ngủ có thể làm cho bé trở nên quấy khóc, cáu gắt và không muốn ăn. 

Điều quan trọng là đảm bảo bé có đủ giấc ngủ trước khi bắt đầu quá trình ăn dặm. Bé cần có một lịch trình ngủ ổn định và không nên bị mất giấc ngủ quá nhiều vào ban đêm hoặc trong ngày.

1.2. Trẻ quá đói hoặc khát

Một lý do phổ biến khi bé khóc trong quá trình ăn dặm là do bé đói hoặc khát. Điều này có thể xảy ra nếu bé đã chờ đợi quá lâu trước khi được cho ăn hoặc nếu lượng thức ăn và nước uống không đủ để đáp ứng nhu cầu của bé. 

Cha mẹ nên quan sát bé để phát hiện các dấu hiệu như đưa tay lên miệng, bặm môi hoặc rướn người. Nếu bé có các dấu hiệu này, cần cung cấp thức ăn hoặc nước uống cho bé để đảm bảo sự thoải mái và ổn định trong quá trình ăn dặm.

1.3. Trẻ đã no 

Khi bé đã no, ép bé tiếp tục ăn có thể làm bé cảm thấy không thoải mái và phản kháng. Điều này có thể xảy ra khi cha mẹ không nhận ra rằng bé đã đủ no hoặc khi cha mẹ muốn bé ăn thêm một ít để đảm bảo bé đủ chất dinh dưỡng. 

Để giải quyết vấn đề này, cha mẹ nên kiểm tra lượng thức ăn mà bé đã ăn và ngừng cho bé ăn khi bé đã tỏ ra no. Điều này giúp bé cảm thấy thoải mái và tự điều chỉnh lượng thức ăn theo nhu cầu của mình.

Khi đã no mà bố mẹ vẫn ép ăn bé cảm thấy không thoải mái

1.4. Trẻ ngồi sai tư thế khi ăn dặm 

Khi bé không được đặt trong tư thế thoải mái và hợp lý, việc tiếp cận thức ăn và quá trình nuốt có thể gặp khó khăn. Điều này có thể làm bé cảm thấy căng thẳng, khó chịu và khóc. Cha mẹ cần đảm bảo bé ngồi ở một tư thế đúng, với đủ hỗ trợ cho lưng và cổ bé. Sử dụng ghế ăn dặm có thể giúp bé có tư thế ngồi chính xác và thuận tiện hơn trong quá trình ăn dặm.

1.5. Mất tập trung khi ăn 

Tiếng ồn, ánh sáng chói mắt hoặc các hoạt động xung quanh có thể làm bé mất tập trung và không muốn ăn. Cha mẹ cần tạo ra một môi trường yên tĩnh và tập trung cho bé trong quá trình ăn dặm. Tắt các thiết bị điện tử, đảm bảo ánh sáng nhẹ nhàng và giữ cho môi trường yên lặng để bé có thể tập trung vào việc ăn.

1.6. Trẻ bị nhạy cảm hoặc dị ứng với thức ăn

Một nguyên nhân khác khi bé khóc khi ăn dặm là bé có thể bị nhạy cảm hoặc dị ứng với một loại thức ăn nào đó. Một số bé có thể phản ứng tiêu cực với các thành phần trong thức ăn như protein sữa, trứng, hạt, hay một loại thực phẩm khác. 

Các dấu hiệu của dị ứng thức ăn có thể bao gồm da nổi mẩn, ngứa, khó thở, tiêu chảy hoặc nôn mửa.

Nếu bé có các dấu hiệu này sau khi ăn một loại thức ăn cụ thể, cha mẹ nên ngừng cho bé ăn loại thức ăn đó và tham khảo ý kiến của bác sĩ để xác định liệu bé có dị ứng hay không.

1.7. Trẻ gặp vấn đề về sức khỏe 

Nếu bé vẫn khóc nhiều dù cha mẹ đã cố gắng dỗ dành, có thể bé đang gặp vấn đề về sức khỏe. Các vấn đề như đau bụng, viêm nhiễm trong đường tiêu hóa, viêm tai hoặc viêm họng có thể khiến bé khóc khi ăn dặm. 

Nếu bé không thể được an ủi và trở nên khó chịu trong quá trình ăn dặm, cha mẹ nên kiểm tra xem bé có dấu hiệu sốt, tiêu chảy, nôn mửa hoặc dấu hiệu đau đớn khác. Nếu cần, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển tốt nhất cho bé.

Một số bé có thể phản ứng tiêu cực với các thành phần trong thức ăn

2. Cách khắc phục tình trạng trẻ khóc khi ăn dặm 

• Trẻ bị thiếu ngủ: Cha mẹ nên kiểm tra lại thời gian ngủ của con và đảm bảo rằng trẻ đủ giấc trước khi bắt đầu bữa ăn dặm. Nếu trẻ có biểu hiện muốn đi ngủ như dụi mắt, vừa khóc vừa nhắm mắt, hãy dỗ trẻ ngủ ngay để giải quyết tình trạng này.
• Trẻ quá đói hoặc khát: Khi trẻ khóc kèm theo các biểu hiện như đưa tay lên miệng, bặm môi, rướn người, nguyên nhân là do đói hoặc khát. Trong trường hợp này, cha mẹ cần cho trẻ ăn ngay để con không còn cảm giác khó chịu.
• Trẻ đã no và khóc vì không muốn ăn: Đôi khi trẻ có thể khóc khi ăn dặm vì đã no và không muốn ăn thêm. Cha mẹ nên kiểm tra lại lượng thức ăn trẻ đã ăn và kịp thời ngừng cho ăn khi bé đã đầy để giải quyết vấn đề nhanh chóng.
• Trẻ ngồi sai tư thế khi ăn dặm: Tư thế không thoải mái khi ăn cũng có thể gây khóc cho trẻ. Trong quá trình con ăn, cha mẹ cần kiểm tra và điều chỉnh lại tư thế phù hợp, thuận tiện cho con ăn uống.
• Trẻ mất tập trung khi ăn: Các yếu tố xung quanh như tiếng ồn, ánh sáng chói, hoặc sự xao lạc có thể làm mất tập trung của trẻ khi ăn. Cha mẹ cần điều chỉnh môi trường xung quanh để giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn và không gây sự khó chịu khi ăn dặm.
• Trẻ bị nhạy cảm hoặc dị ứng với thức ăn: Khi trẻ khóc kèm theo các dấu hiệu như chảy nước mắt, cơ thể nổi mẩn ngứa hoặc ban đỏ, đi ngoài..., có thể là do trẻ bị nhạy cảm hoặc dị ứng với thức ăn. Cha mẹ nên kiểm tra lại thực phẩm mà trẻ đã tiếp xúc và đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra kịp thời.

Trẻ bị nhạy cảm hoặc dị ứng với thức ăn

3. Cách cho trẻ ăn dặm mà không khóc

3.1. Đảm bảo các nguyên tắc ăn dặm

• Bắt đầu với những món ăn gần giống với sữa mẹ: Khi trẻ mới bắt đầu giai đoạn ăn dặm, hãy bắt đầu bằng những loại thức ăn có vị ngọt trước đó, tương tự như vị của sữa mẹ. Điều này giúp trẻ dễ chấp nhận và thích nghi với khẩu vị mới. Sau đó, từ từ chuyển sang những loại thức ăn có vị mặn.
• Thay đổi từ loãng đến đặc: Để tránh tình trạng táo bón và trẻ cảm thấy chán ăn, ba mẹ nên bắt đầu bằng cách nấu bột loãng, có độ nhão thấp, để trẻ dần làm quen với cấu trúc và độ đặc của thức ăn. Sau đó, dần dần điều chỉnh đến dạng đặc hơn, phù hợp với khả năng tiêu hóa của trẻ.
• Tăng lượng thức ăn dần dần: Nhu cầu năng lượng của trẻ ở mỗi độ tuổi sẽ khác nhau. Do đó, ba mẹ nên chuẩn bị mức độ thức ăn tăng dần theo từng giai đoạn để đảm bảo hệ tiêu hóa của trẻ phát triển tốt và đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng.
• Không ép trẻ ăn: Trong trường hợp bé không hứng thú và từ chối thức ăn, ba mẹ không nên cố gắng ép bé ăn. Bởi lúc này, trẻ có thể đang không có nhu cầu ăn hoặc đã đủ no. Quan trọng hơn là tạo môi trường thoải mái và tích cực để trẻ tìm hiểu và khám phá thức ăn mới.

3.2. Thường xuyên thay đổi món ăn

Để giúp trẻ thích ăn hơn và tránh tình trạng chán ăn, ba mẹ nên thường xuyên thay đổi món ăn và nấu những món mà con thích. Điều này giúp tạo sự đa dạng trong thực đơn ăn uống của bé, đồng thời đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết.

Khi trẻ biếng ăn, mẹ nên xây dựng một thực đơn đa dạng, bao gồm các nhóm dinh dưỡng quan trọng như protein, carbohydrate, chất béo, rau củ và trái cây. Mẹ có thể tìm hiểu và áp dụng các công thức nấu ăn khoa học, có thể hợp với khẩu vị và nhu cầu dinh dưỡng của trẻ.

Ngoài ra, mẹ cũng nên ưu tiên chế biến các món ăn mà bé thích. Tìm hiểu về sở thích và khẩu vị của trẻ, và cố gắng nấu những món ăn mà trẻ yêu thích. Sự hứng thú với thức ăn sẽ giúp trẻ tự nhiên hơn trong việc ăn uống. 

Bên cạnh đó, mẹ cũng có thể kết hợp những món mà trẻ thích với các món ăn khác để thay đổi khẩu vị và khuyến khích trẻ ăn đa dạng các loại thực phẩm.

3.3. Bổ sung bào tử lợi khuẩn mỗi ngày

Bổ sung bào tử lợi khuẩn cũng là một phương pháp an toàn và hiệu quả giúp trẻ vượt qua tình trạng biếng ăn. Bào tử lợi khuẩn có trong men vi sinh giúp bé khôi phục cảm giác thèm ăn một cách tự nhiên. 

Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào, ba mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Dưới đây là một số sản phẩm bổ sung bào tử lợi khuẩn được nhiều ba mẹ tin dùng trong giai đoạn ăn dặm. 

Lưu ý rằng những sản phẩm này không phải là thuốc và không thể thay thế thuốc chữa bệnh. Để đảm bảo an toàn cho bé, ba mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.

• Men vi sinh SynterAct
• Bào tử lợi khuẩn LiveSpo Clausy (10 ống/hộp)
• Men vi sinh Biogaia Protectis + Vitamin D3
• Men vi sinh nhỏ giọt Simbiosistem gocce

Bổ sung bào tử lợi khuẩn hỗ trợ cho trẻ ăn dặm không khóc

3.4. Hãy dạy trẻ cách “tự lập” trong ăn uống

Hướng dẫn trẻ "tự lập" trong ăn uống có thể giúp giải quyết tình trạng biếng ăn. Thay vì đưa bé ăn một cách thụ động, mẹ có thể dạy bé cách tự tập ăn từ khi bé biết cầm nắm.

Bằng cách này, bé sẽ phát triển kỹ năng ăn uống và cảm nhận mùi vị của thức ăn một cách tự nhiên. Ban đầu, bé có thể chỉ ăn được ít và mẹ cần dành thời gian để hướng dẫn. Tuy nhiên, khi bé đã thành thạo, mẹ sẽ tiết kiệm được thời gian và bé cũng sẽ ăn nhiều hơn.

3.5. Tạo không khí thoải mái khi ăn

Trong quá trình ăn uống của trẻ, tạo một không khí thoải mái là rất quan trọng. Mẹ không nên ép buộc trẻ ăn nếu con không thích, không có nhu cầu ăn hoặc không hợp tác. 

Thay vào đó, hãy kiên nhẫn và dành thời gian rèn luyện cho con về việc ăn dặm một cách từ từ. Bằng cách này, tránh được tình trạng trẻ có cảm giác sợ hãi và không muốn ăn khi đến bữa, điều này có thể dẫn đến việc trẻ kén ăn và chán ăn.

Luôn động viên, cổ vũ và khen ngợi trẻ để khích lệ tinh thần của bé. Điều này giúp trẻ cảm thấy được động viên và hưởng ứng tích cực trong quá trình ăn uống.

Ngoài ra, nên sử dụng các loại đồ dùng và dụng cụ ăn dặm xinh xắn, dễ thương để thu hút sự chú ý của trẻ và làm cho quá trình ăn trở nên thú vị hơn.

3.6. Quan sát phản ứng để tìm ra điều con muốn thể hiện

Theo dõi và hiểu phản ứng của trẻ để tìm hiểu những gì con muốn thể hiện là một phương pháp quan trọng. Trong quá trình ăn dặm, trẻ nhỏ chưa biết nói, vì vậy phản ứng của trẻ là cách để con thể hiện nhu cầu của mình. 

Khi trẻ khóc, cha mẹ nên quan sát và tìm hiểu nguyên nhân để đáp ứng nhu cầu và giúp con trở nên thoải mái và hợp tác.

3.7. Rèn luyện thói quen ăn uống khoa học 

Rèn luyện cho trẻ thói quen ăn uống khoa học là một yếu tố quan trọng. Ngay từ đầu, hãy tạo cho con thói quen ăn uống đúng theo thời gian biểu ăn dặm phù hợp. Đảm bảo rằng trẻ ngồi vào bàn ăn và ăn uống một cách nghiêm túc khi con không quá no hay quá đói, nhằm tránh tình trạng khó chịu và quấy khóc. 

Rèn luyện trẻ ăn từ từ, nhai và nuốt, cầm nắm thức ăn và đưa vào miệng theo từng giai đoạn một cách khoa học. Điều này có lợi cho quá trình phát triển kỹ năng và thói quen ăn uống khoa học của trẻ. Quá trình ăn dặm sẽ trở nên hiệu quả, cung cấp đủ dinh dưỡng và năng lượng, giúp trẻ phát triển toàn diện.

Rèn luyện cho trẻ thói quen ăn uống khoa học là một yếu tố quan trọng

4. Câu hỏi thường gặp khi cho trẻ ăn dặm 

4.1. Có nên cho trẻ ăn khi khóc?

Không. Khi cha mẹ cố ép con ăn mặc dù con đang quấy khóc, có thể dẫn đến các vấn đề như nôn trớ hoặc thức ăn đi vào phế quản và gây tắc nghẽn. 

4.2. Trẻ ăn dặm khóc thường xuyên có cần đưa đến bác sĩ không? 

Có. Nếu trẻ thường xuyên khóc và không tìm ra nguyên nhân, có những dấu hiệu đáng chú ý, cha mẹ nên đưa con đến thăm bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ. 

Sau đây là những dấu hiệu đáng chú ý, cha mẹ nên đưa con đến bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra:

• Trẻ khóc liên tục và không thể dỗ dẫn đến mệt mỏi, kéo dài trong khoảng thời gian lên đến 2 giờ.
• Trẻ quấy khóc kèm theo sốt cao, vượt quá 38 độ C, có thể là dấu hiệu của một vấn đề y tế khác.
• Trẻ từ chối ăn và khóc trong thời gian dài, không có sự tương tác với thức ăn.
• Trẻ không có tiền đề đi vệ sinh trong thời gian kéo dài hoặc có dấu hiệu đi vệ sinh ra máu, có thể có vấn đề về hệ tiêu hóa.
• Trẻ không phản ứng với bất kỳ điều gì, không có sự tương tác xã hội, không đáp ứng các kích thích từ môi trường xung quanh.

4.3. Những sai lầm cần tránh khi cho bé ăn dặm? 

• Cho bé ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn: Đưa bé vào chế độ ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và sức khỏe của bé. Cần tuân theo các chỉ định của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để tìm thời điểm phù hợp cho việc bắt đầu ăn dặm.
• Cho bé ăn thức ăn không phù hợp: Lựa chọn thức ăn không phù hợp với độ tuổi và khả năng tiêu hóa của bé có thể khiến bé không hợp tác và từ chối ăn. Cần tìm hiểu về các loại thực phẩm phù hợp và theo dõi phản ứng của bé để điều chỉnh chế độ ăn dặm một cách thích hợp.
• Thiếu kiên nhẫn khi cho bé ăn dặm: Việc ép bé ăn khi bé không muốn có thể khiến bé cảm thấy áp lực và từ chối ăn. Thay vì ép buộc, cần có kiên nhẫn và tạo một môi trường thoải mái để bé tự tìm hiểu và hứng thú với thức ăn.
• Cho bé ăn dặm không đúng nguyên tắc: Việc cho bé ăn quá nhiều từ lần đầu, đưa ra thức ăn quá đặc hoặc không đủ nhóm chất cần thiết, kéo dài thời gian ăn quá lâu, hay hâm nóng cháo nhiều lần trong ngày... đều là những sai lầm cần tránh. Cần tuân thủ nguyên tắc ăn uống đúng để đảm bảo sự phát triển và sức khỏe của bé.
• Dụ bé ăn bằng các phương pháp không tốt: Việc dụ bé ăn bằng cách hát, múa, nói chuyện, cho bé xem TV trong khi ăn... không chỉ tạo ra môi trường không tập trung mà còn có thể gây mất quan tâm đến thức ăn và ảnh hưởng đến quá trình ăn uống của bé. Thay vì vậy, nên tạo ra một môi trường yên tĩnh và tập trung để bé có thể tập trung vào việc ăn.

Bố mẹ nên rèn luyện cho bé cách ăn uống khoa học

Cho trẻ ăn dặm mà không khóc là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và áp dụng những phương pháp phù hợp. Bằng cách áp dụng những gợi ý đã được đề cập, bạn có thể tạo ra một trải nghiệm ăn dặm tích cực cho bé và gia đình. Hãy nhớ rằng việc bé không chấp nhận việc ăn dặm ban đầu hoàn toàn bình thường. Đó là một quá trình mới đối với bé, và cần một thời gian để bé thích nghi. Quan trọng nhất là bạn cần có kiên nhẫn với bé, không áp lực bé quá nhiều và tạo sự thoải mái cho bé khi ăn.