BÉ MẤY THÁNG CHO ĂN DẶM ĐƯỢC? NGUYÊN TẮC CẦN NHỚ KHI CHO BÉ ĂN DẶM

Ăn dặm là giai đoạn bé bắt đầu tập ăn thức ăn khác ngoài sữa mẹ hoặc sữa công thức. Giai đoạn này thường bắt đầu khi bé được 6 tháng tuổi và kết thúc khi bé được 1 tuổi.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các chuyên gia dinh dưỡng, thời điểm thích hợp nhất để cho trẻ ăn dặm là tròn 6 tháng tuổi.

Có nhiều lý do giải thích tại sao không nên cho trẻ ăn dặm quá sớm, trước 6 tháng tuổi. Dưới đây là một số lý do chính:

• Hệ tiêu hóa của bé chưa phát triển hoàn thiện: Khi trẻ chưa được 6 tháng tuổi, hệ tiêu hóa của bé chưa đủ khả năng để tiêu hóa thức ăn dạng đặc, có thể dẫn đến các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón,...
• Nguy cơ dị ứng cao: Trẻ dưới 6 tháng tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị dị ứng với các loại thức ăn mới.
• Nguy cơ nghẹn cao: Trẻ dưới 6 tháng tuổi chưa có khả năng kiểm soát cơ miệng tốt, dễ bị nghẹn khi ăn thức ăn dạng đặc.

Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp ngoại lệ, bé có thể có dấu hiệu sẵn sàng ăn dặm sớm hơn, ví dụ như: bé có thể tự giữ cổ vững, bé có thể ngồi với sự hỗ trợ, bé tỏ ra quan tâm đến thức ăn, há miệng khi được đút,...

Nếu bé có những dấu hiệu trên, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa để xem bé có thực sự sẵn sàng ăn dặm hay không.

Trẻ mấy tháng cho ăn dặm được

1. Bé mấy tháng ăn dặm là tốt nhất?

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các chuyên gia dinh dưỡng, thời điểm tốt nhất để bắt đầu cho bé ăn dặm là khi bé tròn 6 tháng tuổi.

Lý do chính cho thấy bé 6 tháng tuổi đã sẵn sàng ăn dặm: 

Hệ tiêu hóa của bé đã phát triển đủ hoàn thiện:

• Khi bé được 6 tháng tuổi, hệ tiêu hóa của bé đã phát triển đủ hoàn thiện để có thể tiêu hóa thức ăn rắn. Lúc này, bé đã có thể sản xuất đủ các enzym tiêu hóa cần thiết để phân hủy thức ăn, bao gồm:

  • Amylase: Phân hủy tinh bột thành đường.
  • Protease: Phân hủy protein thành axit amin.
  • Lipase: Phân hủy chất béo thành axit béo và glycerol.

• Ngoài ra, hệ thống miễn dịch của bé cũng đã phát triển mạnh mẽ hơn, giúp bé chống lại các tác nhân gây bệnh từ thức ăn.

Bé có nhu cầu dinh dưỡng cao hơn:

• Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho bé trong 6 tháng đầu đời. Tuy nhiên, sau 6 tháng, nhu cầu dinh dưỡng của bé tăng cao hơn, và sữa mẹ không còn đủ cung cấp toàn bộ dưỡng chất cho bé phát triển.
• Bé cần bổ sung thêm các chất dinh dưỡng như sắt, kẽm, canxi, vitamin D, và protein từ thức ăn dặm để đảm bảo sự phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ.

Có thể mẹ quan tâm: Bé mấy tháng ăn được thịt cá, tôm?

Bé đã có các kỹ năng vận động cần thiết:

• Khi bé được 6 tháng tuổi, bé đã có thể tự ngồi vững với sự hỗ trợ. Điều này giúp bé có thể tự đưa thức ăn vào miệng và nhai thức ăn dễ dàng hơn.
• Bé cũng đã có thể kiểm soát đầu và cổ tốt, giúp bé tránh bị sặc thức ăn khi ăn.

Trẻ từ 6 tháng trở đi là có thể ăn dặm

3. Các biểu hiện cho thấy bé sẵn sàng ăn dặm

Kỹ năng vận động:

• Bé có thể tự ngồi vững với sự hỗ trợ: Bé có thể giữ đầu và cổ thẳng, không bị ngã ngửa ra sau hoặc gục xuống khi ngồi.
• Bé có thể kiểm soát đầu và cổ tốt: Bé có thể tự xoay đầu sang hai bên và nhìn theo thức ăn.
• Bé có thể đưa thức ăn vào miệng: Bé có thể phối hợp tay và mắt để đưa thức ăn từ muỗng/thìa vào miệng.

Kỹ năng ăn uống:

• Bé tỏ ra quan tâm đến thức ăn của người lớn: Bé nhìn chằm chằm vào thức ăn, há miệng khi được đưa thức ăn đến gần, và đưa tay ra để lấy thức ăn.
• Bé há miệng khi được đưa thức ăn đến gần: Bé há miệng tự nhiên để đón thức ăn, không đẩy thức ăn ra ngoài.
• Bé nuốt thức ăn thay vì nhè ra ngoài: Bé có thể nuốt thức ăn dạng lỏng hoặc nhuyễn.

Dấu hiệu phát triển:

• Bé tăng gấp đôi cân nặng so với lúc mới sinh: Đây là dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng nhận thêm calo từ thức ăn dặm.
• Bé có thể tự lật từ bụng sang lưng và ngược lại: Bé có đủ sức mạnh để thực hiện các động tác cần thiết khi ăn dặm.

Ngoài ra, mẹ cũng có thể quan sát một số dấu hiệu khác như:

• Bé hay quấy khóc, đòi bú nhiều hơn bình thường: Đây có thể là dấu hiệu bé đang đói và cần thêm thức ăn.
• Bé ngủ ít hơn ban đêm: Bé có thể thức dậy nhiều hơn để bú hoặc ăn dặm.
• Bé có phân lỏng hơn: Đây là điều bình thường khi bé bắt đầu ăn dặm.

Lưu ý:

• Không phải tất cả các bé đều có đầy đủ các biểu hiện trên khi sẵn sàng ăn dặm.
• Mẹ nên cho bé ăn dặm khi bé có ít nhất 3-4 dấu hiệu trên.
• Mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi cho bé ăn dặm.

 Xem thêm: Trẻ 4 tháng ăn dặm được chưa?

Trẻ thích đưa đồ vào miệng là dấu hiệu bé đã sẵn sàng ăn dặm

4. Ăn dặm như thế nào là đúng cách? Nguyên tắc cần tuân thủ khi cho bé ăn dặm?

Thời điểm bắt đầu và kết thúc:

• Bắt đầu cho bé ăn dặm khi bé tròn 6 tháng tuổi.
• Kết thúc ăn dặm khi bé được 12 tháng tuổi.

Ăn từ loãng đến đặc:

• Bắt đầu cho bé ăn thức ăn loãng, sau đó tăng dần độ đặc theo thời gian.
• Pha bột ăn dặm theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc xay nhuyễn thức ăn theo tiêu chuẩn loãng, mịn và sánh.

Ăn từ ít đến nhiều:

• Cho bé ăn ít thức ăn mỗi lần, sau đó tăng dần lượng thức ăn theo nhu cầu của bé.
• Bắt đầu với 1 - 2 bữa ăn dặm mỗi ngày, sau đó tăng dần số lượng bữa ăn khi bé đã quen.

Ăn từ ngọt sang mặn:

• Bắt đầu cho bé ăn thức ăn ngọt (rau củ quả kết hợp sữa mẹ/sữa công thức).
• Sau đó, cho bé ăn thức ăn mặn (thịt, cá, trứng, tôm,...).
• Theo dõi và lựa chọn thực phẩm kỹ càng để tránh dị ứng cho bé.

Cho bé ăn một loại thức ăn từ 3 - 5 ngày:

• Giúp nhận biết bé có dị ứng với loại thức ăn đó hay không.

Ăn đầy đủ dinh dưỡng:

• Bổ sung đầy đủ chất đạm, chất béo, chất xơ và các vitamin trong bữa ăn của bé.

Áp dụng nguyên tắc “không ép bé ăn”:

• Cho bé ăn theo nhu cầu, không ép bé ăn hết bát.
• Chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ giúp bé tiêu hóa và hấp thu tốt hơn.

Hạn chế nêm nếm gia vị:

• Hạn chế nêm muối, đường trong thức ăn của bé.
• Nêm nếm gia vị vừa phải, phù hợp với khẩu vị của bé.

Không ăn sát giờ đi ngủ:

• Cho bé ăn dặm trước giờ đi ngủ khoảng 2 tiếng.
• Tránh cho bé ăn quá no trước khi ngủ.

Ngoài ra, mẹ cần lưu ý:

• Không cho bé ăn mật ong cho đến khi bé được 1 tuổi.
• Không cho bé ăn thức ăn dễ gây nghẹn như nho nguyên quả, cà rốt sống.
• Không cho bé ăn thức ăn có nhiều muối, đường, và chất béo.
• Theo dõi phản ứng của bé sau khi ăn để phát hiện sớm các dấu hiệu dị ứng thức ăn.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng khi có bất kỳ thắc mắc nào về ăn dặm.

Nên tạo bầu không khí thoải mái vui vẻ sẽ giúp trẻ ăn nhiều hơn.

5. Những câu hỏi thường gặp khi cho bé ăn dặm 

Trẻ ăn dặm sớm có sao không?

Một số trường hợp, mẹ muốn con tăng cân để phát triển nhanh hơn, nên cho bé ăn dặm sớm, bắt đầu từ 5 tháng hay thậm chí là 4 tháng tuổi.

Chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng, không nên cho con ăn dặm quá sớm vì hệ tiêu hóa của con chưa hoàn chỉnh về cấu trúc và chức năng để hấp thu các loại thức ăn mới. Bé chưa có đủ enzyme amylase và một số men tiêu hóa khác để tiêu hóa các nhóm chất như tinh bột, đạm, béo – thường có nhiều trong thành phần của bột ăn dặm.

Xem thêm: Trẻ 5 tháng ăn dặm được chưa?

Không nên cho con ăn dặm quá sớm sẽ tăng áp lực lên hệ tiêu hóa

Trẻ bắt đầu ăn dặm sau 6 tháng thì sao?

Cũng không nên đâu mẹ nhé! Nếu để bé bắt đầu ăn dặm lúc 7 – 8 tháng tuổi, có khả năng con sẽ thiếu chất và năng lượng như đã nói ở trên. Đồng thời, đây là giai đoạn nhạy cảm để hình thành khẩu vị trẻ, nên ăn dặm muộn sẽ gây khó khăn về sau trong việc tiếp nhận nhiều mùi vị cũng như đa dạng thực phẩm cho trẻ.

Hơn nữa, tròn 6 tháng tuổi là thời gian bé bắt đầu phát triển cân nặng và chiều cao rõ rệt. Trung bình bé sẽ tăng khoảng từ 150gr đến 200gr mỗi tuần và có thể thấy đây là mức độ tăng trưởng khá nhanh. Sữa mẹ giờ đây không đủ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho bé tăng trưởng. Do đó, cho con yêu tập ăn dặm sau thời điểm 6 tháng tuổi là không nên mẹ nhé!

Trẻ bắt đầu ăn dặm sau 6 tháng là tốt nhất

Chắc hẳn mẹ đã tìm được cho mình câu trả lời trẻ mấy tháng cho ăn dặm được rồi. Nhìn chung, hầu hết các bé phát triển và sẵn sàng ăn dặm từ 6 tháng tuổi. Vậy nên các chuyên gia y tế và dinh dưỡng khuyến nghị rằng: Hãy nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời hoặc kết hợp với sữa công thức khi được bác sĩ hoặc nhân viên y tế chỉ định. Sau đó, tập cho bé ăn dặm từ giai đoạn này, sớm hay muộn hơn đều không nên, tốt nhất là đúng thời điểm và phù hợp với thể trạng của bé sẽ đem lại nhiều lợi ích cho con mẹ nhé!