Ăn khoẻ - Ăn ngon

CÁC PHƯƠNG PHÁP ĂN DẶM GIÚP TRẺ BỔ SUNG DINH DƯỠNG, PHÁT TRIỂN TỐT

Ngày đăng:

29/11/2021

Việc ăn dặm đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển dinh dưỡng và tăng cường sự phát triển của trẻ nhỏ. Khi bé bước vào giai đoạn ăn dặm, đó là cơ hội để bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển toàn diện của cơ thể. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh có thể gặp khó khăn trong việc chọn lựa phương pháp ăn dặm phù hợp. Trong bài viết này, Vinamilk sẽ giúp bạn tìm hiểu về các phương pháp ăn dặm giúp trẻ bổ sung dinh dưỡng, phát triển tốt.

các phương pháp ăn dặm

Các phương pháp ăn dặm giúp trẻ bổ sung dinh dưỡng

1. Dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng ăn dặm

  • Cân nặng tăng gấp đôi so với khi sinh là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy bé cần bổ sung thức ăn mới.
  • Bé biết cách tự lấy thức ăn và đưa vào miệng, có phản xạ đưa môi dưới về phía trước để nhận thức ăn từ thìa và biết ngoảnh đầu đi nơi khác khi không muốn ăn một món nào đó.
  • Các dấu hiệu như ngậm nắm tay, đòi ăn thêm sữa hoặc thức dậy trong đêm không phải là dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng ăn dặm.
  • Thời điểm 6 tháng tuổi không phải là tiêu chuẩn duy nhất để bắt đầu cho bé ăn dặm. Khi bé thể hiện đủ các dấu hiệu trên, cha mẹ nên bắt đầu cho bé ăn dặm để giúp bé phát triển cả về trí tuệ và thể chất.

dấu hiệu bé sẵn sàng ăn dặm

Cân nặng tăng là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy bé cần bổ sung thức ăn mới

2. Các phương pháp ăn dặm giúp trẻ bổ sung dưỡng chất

2.1 Phương pháp ăn dặm truyền thống

Phương pháp ăn dặm kiểu truyền thống đã tồn tại từ lâu và được sử dụng rộng rãi bởi nhiều cha mẹ để cho trẻ ăn dặm. Theo phương pháp này, khi bé đủ tuổi để ăn dặm, cha mẹ sẽ bắt đầu cho bé ăn các loại thức ăn xay nhuyễn như rau củ, cá, thịt... Sau khi bé mọc răng, cha mẹ chuyển sang cho bé ăn cháo và các loại thức ăn mềm khác.

Mặc dù nhiều người cho rằng phương pháp ăn dặm truyền thống không phù hợp với xu hướng hiện đại, nhưng vẫn có nhiều cha mẹ tại Việt Nam tiếp tục sử dụng phương pháp này cho con em mình.

Phương pháp ăn dặm truyền thống có ưu điểm là đơn giản trong việc chế biến thức ăn, giúp cha mẹ tiết kiệm thời gian, đặc biệt là những người bận rộn. Thức ăn xay nhuyễn dễ tiêu hóa và không gây ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và hấp thụ thức ăn của trẻ.

Tuy nhiên, phương pháp ăn dặm truyền thống cũng có nhược điểm. Việc bé ăn nhiều thức ăn xay nhuyễn khiến bé chậm phát triển khả năng ăn thức ăn thô. Một số trẻ trên 2 tuổi vẫn phải ăn cơm xay nhuyễn hoặc cơm nhá, gây mất vệ sinh. Ngoài ra, việc chế biến nhiều loại thức ăn chung nhau làm cho trẻ khó cảm nhận được hương vị đặc trưng của từng loại thức ăn, không khuyến khích trẻ khám phá và thích thú với ăn uống. Điều này có thể khiến trẻ trở nên chán ăn, biếng ăn và kén chọn thực phẩm trong tương lai.

2.2 Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật Bản

Phương pháp ăn dặm theo kiểu Nhật Bản đã thu hút sự quan tâm của nhiều người Việt, những người luôn tìm kiếm các phương pháp nuôi dạy con thông minh từ các quốc gia khác, đặc biệt là Nhật Bản. Theo phương pháp này, cha mẹ sẽ bắt đầu cho bé ăn dặm khi bé được 5 - 6 tháng tuổi. Cháo được pha loãng theo tỷ lệ 1:10 và độ đặc của cháo sẽ tăng dần theo tuổi của bé. Ngoài ra, bé cũng được cho ăn các loại thực phẩm khác như thịt, cá, rau xanh... với độ đặc phù hợp.

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật Bản mang lại nhiều lợi ích. Trẻ sẽ có khả năng ăn thức ăn thô sớm hơn so với phương pháp ăn dặm truyền thống.

Bé được ăn riêng từng nhóm thực phẩm, đảm bảo cung cấp đủ tinh bột, vitamin và chất đạm theo tiêu chuẩn "vàng - đỏ - xanh".

Thức ăn không được trộn lẫn với nhau, mỗi loại được chế biến riêng trên khay đồ ăn của bé. Bên cạnh đó, bé được tập ăn từ những loại rau củ đến thịt cá, giúp bé làm quen với các hương vị khác nhau. Quan trọng nhất, cha mẹ không cần áp lực hay thúc ép bé khi ăn uống, không phải đi rong để bé ăn.

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật Bản còn mang lại một số ưu điểm khác. Nó giúp bé phát triển khả năng ăn thức ăn thô sớm hơn so với phương pháp truyền thống. Bé có cơ hội ăn riêng từng nhóm thực phẩm và khám phá nhiều hương vị khác nhau, tránh tình trạng chán ăn và hình thành khẩu vị với những món ăn ưa thích.

Tuy nhiên, phương pháp ăn dặm kiểu Nhật Bản cũng có một số hạn chế. Cha mẹ phải dành nhiều thời gian và công sức để dạy bé ngồi và cầm thìa ăn uống. Việc chuẩn bị các loại thực phẩm cũng tốn nhiều thời gian.

phương pháp ăn dặm kiểu Nhật Bản

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật Bản mang lại nhiều lợi íc

2.3 Phương pháp cho bé ăn dặm tự chỉ huy

Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy (Baby Led Weaning - BLW) là một cách cho bé ăn dặm mà bé có quyền tự quyết định về thực phẩm và thứ tự ăn mà không cần sự can thiệp của người lớn. Bé có thể tự sử dụng tay hoặc dụng cụ ăn như thìa, muỗng, dĩa mà không cần sự hướng dẫn từ cha mẹ. Trong phương pháp này, cha mẹ tôn trọng quyền tự quyết định của bé và bé sẽ khám phá và thưởng thức các món ăn theo ý muốn của mình.

Điều quan trọng nhất là cha mẹ không nên ép bé ăn, đút thức ăn vào miệng bé hay áp đặt về lượng thức ăn và cách ăn. Bé sẽ được tham gia ăn cùng với các thành viên khác trong gia đình và ăn theo ý muốn của mình.

Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy khuyến khích bé kết hợp ăn dặm với việc bú sữa mẹ hoặc sữa công thức. Điều này khác biệt với các phương pháp ăn dặm khác, nơi bé chỉ được ăn đồ đã xay nhuyễn từ trước. Có nhiều lợi ích điển hình của phương pháp ăn dặm tự chỉ huy. Nó giúp bé phát triển kỹ năng tự lập và giác quan, giảm nguy cơ béo phì và tăng cảm xúc trong ăn uống.

Thời điểm tốt nhất để bắt đầu áp dụng phương pháp ăn dặm tự chỉ huy là khi bé đã 6 tháng trở lên, theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Khi bé đạt 6 tháng tuổi, cha mẹ có thể giới thiệu các thức ăn thô dần dần, nhưng vẫn cần nhớ rằng sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính cho bé.

2.4 Phương pháp ăn dặm 3 trong 1

Ăn dặm 3 trong 1 là một phương pháp ăn dặm mới kết hợp linh hoạt các yếu tố của ba phương pháp ăn dặm phổ biến khác. Điều này mang lại cho bé một trải nghiệm ăn uống có hiệu quả cao.

Trong phương pháp ăn dặm kiểu Nhật và phương pháp ăn dặm tự chỉ huy, bé ăn ít hơn và tăng trưởng chậm hơn so với phương pháp ăn dặm truyền thống. Tuy nhiên, những phương pháp này có những ưu điểm đáng chú ý. Bé phát triển kỹ năng xử lý thức ăn tốt hơn, khả năng nhai cũng được cải thiện, và bé có hứng thú hơn với thức ăn và bữa ăn. Ngoài ra, mẹ cũng có thể nhận biết khẩu vị của bé và dễ dàng phát hiện các dấu hiệu dị ứng thức ăn. Dựa trên nguyên tắc của hai phương pháp trái ngược này, phương pháp ăn dặm 3 trong 1 đã được tạo ra. Ba mẹ có thể linh hoạt áp dụng hoặc thay đổi phương pháp ăn dặm này tùy thuộc vào tình trạng và sở thích của con. Các bữa ăn dặm có thể được kết hợp và thay đổi linh hoạt.

Phương pháp ăn dặm 3 trong 1 giúp các mẹ tùy chỉnh cách ăn dặm cho con dựa trên tình trạng của con. Một số bé sẽ thích hợp với phương pháp ăn dặm kiểu Nhật hoặc tự chỉ huy, trong khi những bé khác có thể phù hợp hơn với phương pháp ăn dặm truyền thống. Ngoài ra, mẹ cần chú ý đến độ thô của thức ăn để cải thiện khả năng nhai và chức năng miệng của bé.

Phương pháp ăn dặm 3 trong 1

Phương pháp ăn dặm 3 trong 1 giúp các mẹ tùy chỉnh cách ăn dặm phù hợp

3. Cách cho trẻ ăn dặm hợp lý

Khi bé đạt 6 tháng tuổi, ngoài việc tiếp tục cung cấp chất dinh dưỡng chính từ sữa mẹ, trẻ cần được bổ sung thực phẩm khác trong giai đoạn ăn dặm. Để thực hiện ăn dặm trong giai đoạn này một cách hợp lý, có một số nguyên tắc cần lưu ý.

Ban đầu, khi bé mới bắt đầu ăn dặm, hãy cho bé ăn từ lỏng đến đặc và từ ít đến nhiều. Điều này giúp bé dần quen với các loại thức ăn mới. Việc tăng dần số lượng và tần suất bữa ăn cũng cần phù hợp theo tuổi của bé và đảm bảo rằng thức ăn phù hợp với khẩu vị của bé.

Khi chế biến thức ăn dặm cho bé, hãy đảm bảo rằng thức ăn mềm, dễ nhai và dễ nuốt. Đồ dùng chế biến cần được giữ sạch sẽ, và trước khi chế biến và khi cho bé ăn, hãy rửa tay kỹ. Tránh cho bé ăn các loại gia vị ngọt, vì chúng không chỉ thiếu chất dinh dưỡng mà còn không tốt cho sức khỏe của bé.

Hầu hết các loại thực phẩm tươi, sạch và giàu dinh dưỡng mà người lớn ăn hàng ngày cũng có thể cho bé ăn. Trong quá trình ăn dặm, các loại thực phẩm có thể được chia thành 4 nhóm chính:

  • Nhóm cung cấp chất đạm: thịt, cá, tôm, cua, trứng gà, sữa, đậu đỗ, lạc, vừng...
  • Nhóm chất bổ sung tinh bột: gạo, mì, khoai, ngô...
  • Nhóm cung cấp chất béo: dầu, mỡ, lạc, vừng...
  • Nhóm giàu vitamin và khoáng chất: rau, quả, đặc biệt là các loại rau màu xanh đậm và quả có màu đỏ hoặc vàng.

Xem thêm: Quy trình ăn dặm khoa học cho bé giúp mẹ nhàn tênh

cách cho bé ăn dặm

Khi bé mới bắt đầu ăn dặm hãy cho bé ăn từ lỏng đến đặc

Các phương pháp ăn dặm đã được Vinamilk đề cập trên đều có vai trò quan trọng trong việc bổ sung dinh dưỡng và phát triển tốt cho trẻ. Tùy thuộc vào sự phát triển và sở thích của bé, bạn có thể lựa chọn phương pháp phù hợp. Quan trọng nhất là đảm bảo bé được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và tạo môi trường ăn uống vui vẻ và tích cực cho bé.