Suy dinh dưỡng là tình trạng hay gặp ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi khi cơ thể không được cung cấp đầy đủ năng lượng và chất đạm cũng như các yếu tố vi lượng khác để đảm bảo cho cơ thể phát triển. Vậy mẹ phải làm sao nếu chẳng may bé bị suy dinh dưỡng? Hãy tham khảo bài viết dưới đây để biết cách chăm sóc bé về ăn uống và cuộc sống, tinh thần mẹ nhé.
Lên kế hoạch ăn uống cho bé suy dinh dưỡng
Các bé suy dinh dưỡng cần được cung cấp năng lượng cao hơn các bé bình thường. Vì vậy, mẹ nên cho bé ăn, bú nhiều lần trong ngày, cho ăn thêm các bữa phụ theo nhu cầu tăng trưởng bù của trẻ. Với những bé còn bú mẹ, cần tăng cường cho bé bú mẹ, bất cứ lúc nào khi bé có nhu cầu (trung bình 8-10 lần bú/ 24 giờ). Bé 1-2 tuổi, ngoài bú mẹ nhiều lần trong ngày, cần ăn thêm 4 bữa/ ngày. Các bé 3-5 tuổi cần ăn 5-6 bữa/ ngày, ngoài các bữa chính, bữa phụ nên bổ sung thêm cho bé các dưỡng chất để bé dễ tăng cân, tăng chiều cao.
Mẹ cần đảm bảo bữa ăn của bé đủ 4 nhóm thực phẩm: Nhóm tinh bột (gạo, mì, khoai, bắp); nhóm chất đạm (thịt, cá, tôm, cua, trứng…); nhóm chất béo (dầu, mỡ) và nhóm giàu vitamin, khoáng và chất xơ: các loại rau xanh, hoa quả… Chế biến các món ăn phải đa dạng, hợp khẩu vị và đổi món mỗi ngày với màu sắc phong phú, hấp dẫn tự nhiên để đảm bảo dinh dưỡng đồng thời tạo vị ngon lạ cho bé không chán ngán. Thức ăn chế biến phải phù hợp với độ tuổi của bé, không cho bé ăn cơm sớm. Khi bé đủ 24 tháng mới tập cho bé ăn cơm.
Ngoài ra, bữa ăn của bé phải được chế biến từ các loại thực phẩm tươi ngon, rõ nguồn gốc, tránh những thực phẩm nhiễm bẩn và bị ô nhiễm vì đó là nguồn gây bệnh như: tiêu chảy, ngộ độc thức ăn… Các dụng cụ chế biến thức ăn cho bé phải bảo đảm vệ sinh.
Thêm vào đó, mẹ nên cho thêm dầu mỡ vào chén bột, cháo hoặc nước canh, rau xào… để tăng thêm năng lượng, cũng như giúp hấp thu hiệu quả các vitamin tan trong dầu. Hơn nữa, mẹ cần đảm bảo cho bé ăn chín, uống sôi và nên cho bé ăn ngay khi vừa mới nấu, không dùng thức ăn đã hâm đi hâm lại nhiều lần hay để qua đêm.
Cách chăm bé suy dinh dưỡng về đời sống và tinh thần
+ Vệ sinh môi trường sống
Nếu phải sống trong môi trường ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm không khí, gần các mầm bệnh…, sức khỏe bé yếu đi, chán ăn, khó chịu, hay quấy khóc. Từ đó dễ dàng sinh bệnh và càng làm bé kém hấp thu. Vì vậy, hãy bảo đảm bé được ăn, ngủ, vui chơi nơi thoáng mát, sáng sủa sạch sẽ. Lưu ý là đồ dùng, đồ chơi của bé cũng cần sạch sẽ, khô ráo.
+ Vệ sinh cá nhân
Hãy tắm rửa thường xuyên cho bé bị suy dinh dưỡng bằng nước sạch. Khi thời tiết thay đổi, phải cho bé mặc quần áo sao cho phù hợp, tránh cho bé mặc quá nóng, gây mất nước, hay quá lạnh gây viêm đường hô hấp. Khi trời lạnh, cần giữ ấm cho bé, tránh gió lùa để phòng chống nhiễm lạnh, viêm đường hô hấp. Quần áo, đầu tóc bé phải luôn sạch sẽ gọn gàng. Mẹ hãy rèn bé có thói quen giữ gìn răng miệng sạch sẽ, không ăn nhiều đồ ngọt để tránh các bệnh sâu răng, viêm lợi. Bên cạnh đó, mẹ nhớ tạo thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi đại tiện, cắt móng tay cho bé. Không để bé lê la dưới đất bẩn, mút tay, quệt tay bẩn lên mặt hay đưa đồ vật, đồ chơi bẩn lên miệng để tránh các bệnh giun sán.
+ Tâm lý
Tâm lý cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của bé. Vì vậy, khi bé không chịu ăn hay ăn ít, bố mẹ đừng la mắng làm bé hoảng sợ, hành động đó sẽ phản tác dụng, làm bé có ác cảm và càng không muốn ăn. Thậm chí ngay cả khi bé cố nuốt thì cơ thể cũng rất khó hấp thụ. Khi dỗ bé ăn, bố mẹ nên tạo không khí thật vui tươi, tích cực. Đó là lý do vì sao những bé vui tươi thường hay ăn và chóng lớn hơn.
+ Phơi nắng
Cho bé tắm nắng mỗi sáng lúc 7-8 giờ, mỗi lần 15-20 phút (Lúc đầu 3-5 phút, sau đó tăng dần lên) để giúp cơ thể tổng hợp vitamin D, tăng cường hấp thu canxi cho cơ thể.
+ Tẩy giun
Các bé thường đùa nghịch, cầm nắm thậm chí cho vào miệng bất cứ thứ gì trên tay. Vì vậy, mẹ nên tẩy giun cho bé theo đúng định kỳ như chỉ dẫn của bác sĩ tùy vào độ tuổi để tránh nhiễm giun cho bé.
+ Tiêm ngừa
Mẹ nhớ tiêm ngừa đầy đủ cho bé theo khuyến cáo của Bộ Y Tế. Việc tiêm ngừa đầy đủ các loại vacxin phòng bệnh sẽ giúp bé khỏe mạnh hơn, tăng đề kháng, từ đó góp phần chống lại suy dinh dưỡng.
+ Vận động
Khi suy dinh dưỡng, cơ thể bé sẽ yếu đi, lười vận động, kém linh hoạt. Do đó, bố mẹ càng nên khuyến khích bé vận động để giúp các cơ quan trong cơ thể hoạt động hiệu quả, tăng cường miễn dịch, thúc đẩy tăng chiều cao, tăng cường đốt cháy năng lượng và kích thích bé thèm ăn, ăn ngon miệng hơn và đẩy lùi suy dinh dưỡng.
Trên đây là những thông tin giúp mẹ chăm sóc bé suy dinh dưỡng toàn diện. Chúc bé của mẹ nhanh chóng bắt kịp đà tăng trưởng, ngày càng cao lớn và khỏe mạnh nhé.
BS. Hồ Thị Nam Huế
Trung tâm Dinh dưỡng Vinamilk
