Suy dinh dưỡng thấp còi là tình trạng bé chậm phát triển chiều cao, chỉ đạt dưới 90% chiều cao tiêu chuẩn. Suy dinh dưỡng thấp còi ảnh hưởng đến quá trình phát triển và trưởng thành của trẻ. Vì vậy, bố mẹ cần hiểu đúng nguyên nhân, cách xác định và cách điều trị cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi, đặc biệt là chế độ ăn uống hằng ngày. Mẹ hãy tham khảo bài viết dưới đây để hiểu thêm về bệnh lý này nhé.
Những trẻ có nguy cơ bị suy dinh dưỡng thấp còi
- Trẻ sinh non.
- Trẻ bị suy dinh dưỡng bào thai: trẻ sinh đủ tháng nhưng có cân nặng sơ sinh <2,5kg.
- Trẻ bị dị tật bẩm sinh.
- Trẻ bị rối loạn tiêu hóa kéo dài.
- Trẻ bị nhiễm khuẩn đường hô hấp và tiêu hóa.
- Trẻ bị còi xương.
- Trẻ được nuôi dưỡng không hợp lý.
Những nguyên nhân dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ
- Không đảm bảo dinh dưỡng khi mẹ thiếu hoặc mất sữa, bổ sung không đúng về số lượng lẫn chất lượng do thiếu kiến thức dinh dưỡng hoặc không có thời gian chăm sóc bé.
- Bé ốm đau kéo dài do mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu hóa nhiều lần, bị biến chứng sau viêm phổi, sởi, lỵ…
- Do sinh non, suy dinh dưỡng bào thai, các dị tật sứt môi, hở hàm ếch, tim bẩm sinh.
Cách xác định trẻ suy dinh dưỡng thấp còi
Biểu hiện của trẻ suy dinh dưỡng:
- Không lên cân hoặc giảm cân
- Teo mỡ ở cánh tay, mất hết lớp mỡ dưới da bụng, thịt nhẽo.
- Da xanh, tóc thưa rụng dễ gãy, đổi màu.
- Ăn kém, hay bị rối loạn tiêu hóa
- Thể nặng (hiếm gặp): Cơ thể phù hoặc teo đét, có biểu hiện của thiếu vitamin gây quáng gà, khô giác mạc đến loét giác mạc.
Mẹ cần theo dõi thường xuyên biểu đồ phát triển của bé. Nếu bé không tăng cân trong 2 – 3 tháng liền, mẹ cần đưa bé đến bác sĩ khám để tìm hiểu nguyên nhân.
Theo tiêu chuẩn cân nặng/tuổi, suy dinh dưỡng được chia làm 3 độ:
- Suy dinh dưỡng độ I: Trọng lượng còn 90% so với tuổi
- Suy dinh dưỡng độ II: Trọng lượng còn 75% so với tuổi
- Suy dinh dưỡng độ III: Trọng lượng còn dưới 60% so với tuổi.
Hậu quả của suy dinh dưỡng thấp còi
- Dễ mắc phải các bệnh nhiễm trùng về đường hô hấp và đường ruột.
- Phát triển chậm cả về thể chất lẫn tinh thần, ảnh hưởng trực tiếp đến chiều cao và tầm vóc, khả năng học hỏi và tiếp thu của bé.
- Trẻ bị thấp còi khi trưởng thành cũng có chiều cao thấp. Phụ nữ khi bé từng suy dinh dưỡng thấp còn có nguy cơ sinh con suy dinh dưỡng thấp còi cao hơn
- Những người bị suy dinh dưỡng thấp còi thường có nguy cơ tử vong cao, dễ mắc bệnh, lao động kém hơn so với người bình thường.
Chế độ ăn uống cho trẻ suy dinh dưỡng
Tăng cường thức ăn chứa nhiều chất đạm là một trong những điều cần nhớ khi xây dựng chế độ ăn uống cho trẻ suy dinh dưỡng
Các bé suy dinh dưỡng thấp còi độ I và độ II có thể được điều trị tại nhà bằng chế độ ăn và chăm sóc. Trong đó chế độ ăn của bé cần tuân thủ theo những nguyên tắc “tẩm bổ” cho bé suy dinh dưỡng dưới đây:
- Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng theo lứa tuổi của bé.
- Ưu tiên các thức ăn chứa nhiều chất đạm: thịt, cá, tôm, trứng, sữa.
- Chọn các thực phẩm giàu canxi, sắt, đặc biệt là kẽm như thịt gà, con hàu… vì thiếu kẽm là một trong những nguyên nhân gây chậm phát triển.
- Cho bé ăn nhiều rau xanh quả chín vì rau quả cung cấp nhiều vi chất dinh dưỡng, hơn nữa lại phòng ngừa táo bón giúp trẻ hấp thu tốt các vi chất như canxi, sắt, kẽm…
- Tăng dầu mỡ trong món ăn của bé vì dầu mỡ cung cấp năng lượng gấp đôi chất bột và chất đạm.
- Nấu đặc để tránh lượng nước nhiều làm giảm năng lượng của món ăn. Để bé dễ ăn hơn, mẹ có thể dùng men amylase (có trong bột mộng bắp) hoặc neopeptin theo chỉ định của bác sĩ nhỏ vào chén bột để làm bột lỏng ra, dễ ăn hơn.
- Tăng số bữa ăn trong ngày lên 5-6 bữa thay vì chỉ ăn 3 bữa. Nếu trong bữa chính bé ăn ít hơn nửa chén thì trong bữa phụ mẹ nên cho bé uống thêm nửa ly sữa, nửa cốc sữa chua, nửa quả chuối… để bé đỡ chán ăn. Không nên ép bé ăn khi bé đã chán, tránh trường hợp bé nôn thức ăn và sợ ăn dẫn tới biếng ăn. Đặc biệt trẻ suy dinh dưỡng cần ăn thêm một bữa tối trước khi đi ngủ.
- Cần cho bé ăn cả nước lẫn cái, nên khi chế biến, mẹ chú ý băm nhỏ, nấu mềm và nêm phù hợp với khẩu vị của bé. Những thực phẩm như trứng, thịt băm, cá băm, rau cũng nên xắt nhỏ.
- Lưu ý nước trái cây không nên được xem là bữa phụ của bé vì rất ít năng lượng, ít chất xơ, chỉ có vitamin tan trong trong nước và có đường nên sẽ làm bé “no ngang”, không muốn ăn bữa ăn chính.
Bên cạnh đó, mẹ cần bổ sung cho bé một số vi chất dinh dưỡng (vitamin và muối khoáng) theo chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng.
Trên đây là những thông tin mẹ cần biết về suy dinh dưỡng thấp còi ở bé dưới 3 tuổi. Để bé yêu khỏe mạnh, mẹ nên cho bé bú sữa mẹ – thức ăn tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ đến 24 tháng tuổi, vì trong sữa mẹ có chứa sữa non (cholostrum) để tăng sức đề kháng và giúp trẻ phát triển khỏe mạnh […]. Tuy nhiên, trong trường hợp mẹ gặp khó khăn khi nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong giai đoạn này vì những lí do đặc biệt thì nên đến cơ sở y tế để nhận được hướng dẫn từ thầy thuốc và nhân viên y tế. Chúc bé của mẹ luôn khỏe mạnh và phát triển toàn diện.
PGS TS BSCC. Trần Đình Toán
Trung tâm Dinh dưỡng Vinamilk
Đọc thêm:
Chọn sữa nào cho bé thoát nhanh suy dinh dưỡng, thấp còi ?
Chúng ta hãy lắng nghe chia sẽ của các mẹ về việc chọn sữa cho bé thoát nhanh suy dinh dưỡng, thấp còi nhé!
Sữa Dielac Grow Plus MỚI cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi
Vinamilk đã cho ra đời dòng sản phẩm Dielac Grow Plus Mới cho trẻ suy dinh dưỡng, thấp còi, biếng ăn, đã được Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia chứng nhận lâm sàng, giúp bé tăng cân sau 3 tháng, tăng chiều cao, giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn hô hấp, tiêu chảy và táo bón. Hãy đọc bài viết để biết thêm chi tiết!
Sữa dành cho bé suy dinh dưỡng dưới 1 tuổi
Hãy đọc giải đáp từ chuyên gia cho câu hỏi “sữa dành cho trẻ suy dinh dưỡng dưới 1 tuổi cần chú ý những dưỡng chất quan trọng nào?”
Sữa Dielac Grow Plus có tốt không?
Cùng giúp mẹ kiểm tra thành phần dinh dưỡng của sữa Dielac Grow Plus và lí do nên chọn loại sữa này cho các bé bị suy dinh dưỡng.
.png)
