Tiêu chảy là tình trạng bé đi ngoài từ 3 lần trở lên trong ngày, khiến bé bị mất nước và có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu kéo dài. Vậy khi bé bị tiêu chảy nên ăn gì và mẹ có thể làm gì để điều trị cũng như phòng tránh hiện tượng này cho bé?
Nguyên nhân bé bị tiêu chảy?
Có nhiều nguyên nhân khiến bé bị tiêu chảy, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do thức ăn vệ sinh kém:
- Bé ăn phải thức ăn bị ôi thiu.
- Thức ăn của bé không được bảo quản tốt để ruồi nhặng bậu vào.
- Bé không rửa tay trước khi ăn, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus xâm nhập vào cơ thể.
- Bát, đĩa, cốc, chén đựng đồ ăn của bé không được rửa sạch.
- Nguyên liệu thực phẩm của bé không đủ điều kiện vệ sinh an toàn
Ngoài ra, bé cũng có thể bị tiêu chảy vì thiếu lợi khuẩn đường ruột, gây rối loạn tiêu hóa hoặc do mẹ cho bé ăn không đúng cách.
Biểu hiện khi bé bị tiêu chảy
Bé bị tiêu chảy thường đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân nhiều nước, mùi tanh hoặc chua, không có máu hoặc mũ lẫn trong phân. Tùy theo số lần đi ngoài trong ngày mà biểu hiện các dấu hiệu mất nước khác nhau. Có 3 mức độ mất nước:
- Độ 1: Bé chỉ khát nước, khô môi, quấy khóc, lượng nước tiểu hàng ngày bình thường.
- Độ 2: Bé khát nước nhiều, độ co giãn da kém, lượng nước tiểu giảm.
- Độ 3 : Da nhăn nheo, mắt trũng sâu, thóp trũng, môi khô, khát nước nhiều, vật vã, tiểu tiện ít.
Chế độ ăn uống của bé
Trong điều trị tiêu chảy, điều quan trọng nhất là đề phòng mất nước, nhanh chóng điều trị mất nước và chế độ ăn của bé.
Đối với bé bị tiêu chảy vấn đề đầu tiên và quan trọng nhất là phải bồi phụ lại lượng nước đã mất do bé đi đại tiện nhiều lần. Dung dịch muối đường (Oresol) là loại dung dịch được dùng phổ biến nhất.
- Pha 1 gói Oresol vào 1 lít nước đun sôi để nguội, cho bé uống theo yêu cầu (nếu bé nôn, uống ít một), mỗi khi cho bé uốngcần lắc đều dung dịch đã pha, chỉ sử dụng dung dịch này trong vòng 24 giờ.
- Nếu không có sẵn Oresol thì dùng các nguyên liệu sau:
1 thìa gạt ngang muối ( dùng thìa cà phê 5ml), 6 thìa gạt ngang đường (thìa cà phê 5ml), 2 hoặc 3 thìa nước cam hoặc chanh, tất cả pha trong 1 lít nước sôi để nguội.
Hoặc 30g bột gạo, 1 thìa gạt ngang muối (thìa cà phê 5ml), đun sôi trong một lít nước.
- Bé bị tiêu chảy, khát nước thì cho bé uống theo nhu cầu, cho bé uống khi khát.
- Sau mỗi lần đi ngoài cho uống thêm 1 cốc dung dịch trên. Nếu bé bị nôn thì cho bé uống ít một và tăng số lần lên.
Bé bị tiêu chảy dễ bị mất nước rất nguy hiểm
Lưu ý, lượng dung dịch cần cho uống tại nhà sau mỗi lần đi ngoài:
- Bé dưới 2 tuổi: 50 – 100 ml.
- Bé từ 2 – 10 tuổi: 100 – 200 ml.
- Bé từ 10 tuổi trở lên và người lớn: uống theo nhu cầu.
Bên cạnh đó, mẹ có thể cho bé dùng:
- Nước cháo muối:dùng một nắm gạo, một nhúm muối (1 thìa cà phê gạt ngang # 5ml) và 6 bát ăn cơm nước sạch rồi đun nhừ, lọc qua rá, lấy nước cho bé uống dần.
- Nước gạo rang muối: lấy 50 g gạo (một vốc tay) đem rang vàng, cho 6 bát nước đem nấu nhừ lọc qua rá cho 1 thìa cà phê muối ăn (# 5ml) vào rồi cho bé uống dần.
- Nước chuối, nước hồng xiêm:chuối hoặc hồng xiêm 5 quả xay hoặc nghiền nát với 1 lít nước sôi để nguội + 1 thìa cà phê gạt ngang muối ăn(# 5ml), cho bé uống dần.
- Súp cà rốt muối:cà rốt 500 g, muối ăn một thìa cà phê gạt ngang (#5 ml), 6 thìa cà phê đường. Cà rốt nấu nhừ chà qua rá hoặc cho vào máy xay sinh tố xay nhừ, cho một nhúm muối đun sôi lại, cho bé uống dần.
Bé bị tiêu chảy nên ăn gì?
Chế độ ăn của bé trong lúc bị tiêu chảy là vấn đề rất quan trọng để đề phòng bé bị sút cân và suy dinh dưỡng.
Khi bị tiêu chảy, mẹ nên cho bé dùng các loại thực phẩm như: gạo (bột gạo), khoai tây, thịt gà nạc, thịt lợn nạc, sữa đậu tương, dầu ăn, cà rốt, hồng xiêm, chuối. Bé nhỏ dưới 6 tháng tuổi đang bú mẹ, vẫn tiếp tục cho bé bú bình thường và tăng số lần bú. Với các bé trên 6 tháng tuổi, ngoài sữa mẹ cần cho bé ăn thêm nhiều lần và từng ít một, các thức ăn giàu chất dinh dưỡng như thịt, trứng, cá, sữa… và cần cho thêm một ít dầu, mỡ để tăng thêm năng lượng của khẩu phần.
Ngoài vấn đề bé bị tiêu chảy nên ăn gì, thức ăn của bé trong giai đoạn này cần được chế biến mềm, nấu kỹ, nấu loãng hơn bình thường và cho ăn ngay sau khi nấu để đảm bảo vệ sinh, giảm nguy cơ bội nhiễm, nếu phải cho bé ăn những thức ăn đã được nấu sẵn thì cần phải đun lại trước khi cho ăn. Cho bé ăn thêm quả chín hoặc nước quả chín như chuối, cam, chanh, xoài, đu đủ… để tăng lượng kali. Không dùng các loại nước giải khát công nghiệp vì chúng có thể làm tăng tiêu chảy.
Đồng thời, trong chế độ ăn của bé cần tránh các loại thực phẩm có nhiều xơ hoặc ít chất dinh dưỡng như các loại rau thô, tinh bột nguyên hạt (ngô, đỗ…) khó tiêu hóa. Mẹ cũng không nên cho bé dùng các loại thức ăn có nhiều đường vì những loại thức ăn này có thể làm tiêu chảy nặng hơn.
Mẹ cần tránh mắc phải những sai lầm sau khi chăm bé tiêu chảy
Những quan niệm sai lầm khi bé tiêu chảy
– Nhiều người cho rằng, sữa sẽ làm “bụng bé óc ách” nên dừng cho con bú trong thời điểm bé đang tiêu chảy hoặc bản thân người mẹ không dám ăn uống gì (chỉ ăn cơm với muối) để “sữa lành” – đó là những quan điểm không chính xác, ảnh hưởng đến việc tiết sữa của người mẹ.
Thực chất, bú mẹ là cách giúp bé giảm nguy cơ mất nước do tiêu chảy, vì thế nên cho bé bú theo nhu cầu, và tăng số lần bú càng nhiều càng tốt.
– Cũng có trường hợp kiêng sữa chua. Song, bạn nên cho bé ăn sữa chua vì sữa chua làm giảm thời gian và độ nặng của đợt tiêu chảy, do quá trình lên men đã chuyển phần lớn đường lactose (loại đường khó hấp thu) trong sữa bò sang một dạng dễ hấp thu hơn.
Ngoài ra, một số chủng vi khuẩn trong sữa chua có khả năng ức chế sự phát triển và gây bệnh của các vi sinh vật có hại trong đường tiêu hóa, tăng cường hoạt động của hệ thống miễn dịch.
– Một số khác cho rằng, cần phải kiêng đồ tanh vì rất khó tiêu nên tuyệt nhiên không cho con ăn dầu mỡ, tôm cá…
Nhưng những thực phẩm đó chứa rất nhiều vitamin A (hoặc tiền vitamin A), kẽm, protein, lipid v.v… là những chất rất cần thiết để tái tạo lại niêm mạc đường tiêu hóa và tăng cường dinh dưỡng cho bé.
Sự kiêng kỵ đó sẽ khiến bé lâu bình phục hơn, vì những thực phẩm ấy chứa các chất rất cần thiết cho việc tái tạo niêm mạc đường tiêu hóa và tăng cường dinh dưỡng cho bé.
Những thực phẩm không nên dùng khi bé bị tiêu chảy
– Đường hay các loại đồ ăn có chứa nhiều đường, bánh, kẹo các loại nước giải khát công nghiệp có thể sẽ chính là “thủ phạm” làm cho tình trạng tiêu chảy ngày càng tệ hơn. Do tăng áp lực thẩm thấu trong lòng ruột kéo nước trong tế bào vào lòng ruột.
– Tránh dùng các loại thực phẩm có nhiều xơ hoặc ít chất dinh dưỡng như: Các loại rau thô (măng, rau cần), tinh bột nguyên hạt (ngô, đỗ) khó tiêu hóa.
Số lượng thức ăn, bữa ăn
Nhiều mẹ vì cho rằng bé bị tiêu chảy tức là hệ tiêu hóa “có vấn đề”. Vì thế họ cho bé ăn ít, hoặc nhịn để “ruột được nghỉ ngơi”, mau chóng phục hồi. Đó là một quan niệm hết sức sai lầm. Khi bị tiêu chảy, bé vẫn phải được ăn uống như bình thường.
Mẹ vẫn nên cho bé ăn uống bình thường khi bé bị tiêu chảy
– Cần chí nhỏ bữa và khuyến khích bé ăn càng nhiều càng tốt, bé nhỏ cho ăn 6 lần/ngày hoặc nhiều hơn. Sau khi khỏi tiêu chảy, để giúp cho bé hồi phục nhanh và tránh suy dinh dưỡng cần cho bé ăn thêm mỗi ngày 1 bữa trong 2 tuần liền.
– Nếu bé ăn ít hoặc ăn vào bị nôn, thì cho ăn ít hơn và tăng số bữa lên so với thực đơn.
– Thay đổi món liên tục bởi đây là thời điểm bé nhanh chán.
– Từ ngày thứ 3-5 nếu bé bớt tiêu chảy quay dần về chế độ ăn bình thường.
– Khi hết tiêu chảy, cho bé ăn bình thường trở lại, có nghĩa là khẩu phần vẫn gồm đủ 4 loại dinh dưỡng (bột – đường, chất béo, đạm), vitamin và muối khoáng.
– Sẽ thật sai lầm nếu ép buộc bé chỉ ăn một số món ăn mà bạn cho là ngon và bổ nhưng đôi khi những món ăn đó lại không hợp với sở thích và khẩu vị của bé.
Chính vì thế, hãy để cho bé lựa chọn món ăn theo sở thích nhưng phải đảm bảo an toàn, như vậy bé có thể ăn nhiều hơn, thậm chí là ngoài mong muốn của bạn.
Mẹ phải làm sao khi bé bị tiêu chảy nặng hơn
Nếu bé tiêu chảy quá 2 ngày, ngoài việc cho ăn uống bình thường như trước khi bị bệnh, nên tăng thêm số bữa ăn và chất lượng mỗi bữa để giúp bé mau lại sức. Tỷ trọng giữa các chất đạm-béo-bột đường là 1/1/4-5.
Với bé bị tiêu chảy kéo dài (thời gian lâu hơn 14 ngày) cho ăn thêm mỗi ngày một bữa và kéo dài trong 1 tháng. Đặc biệt, khi bé không chịu ăn uống lại kèm thêm sốt cao thì bạn cần nhanh chóng đưa bé tới gặp bác sĩ ngay.
Vinamilk Optimum Gold 4 – Bí quyết giúp bé bụng êm, tiêu hóa tốt
Optimum Gold 4 mới bổ sung dưỡng chất vàng từ sữa mẹ HMO, cụ thể là 2’-FL HMO (2’-Fucosyllactose HMO). HMO cũng là chất xơ nhiều thứ 3 được tìm thấy trong sữa mẹ, có vai trò rất quan trọng trong hành trình hấp thu dưỡng chất, giúp trẻ tiêu hóa khỏe hơn trong những năm tháng đầu đời, với những vai trò như:
+ Thức ăn cho các vi khuẩn có lợi, bảo vệ hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh. Lợi khuẩn giúp bé tăng cường khả năng miễn dịch, cải thiện tiêu hóa và tăng sức đề kháng. Đó cũng chính là nền tảng vững chắc giúp bé tránh khỏi các vấn đề như nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới, tiêu chảy hay táo bón.
+ HMO giúp giảm đáng kể tỉ lệ nhiễm trùng như nhiễm trùng đường tiêu hóa và hô hấp ở trẻ.
Ngoài ra, Optimum Gold 4 chứa đạm whey giàu Alpha-Lactalbumin, với hàm lượng axit amin thiết yếu cao, cân đối cùng tỉ lệ đạm whey:casein phù hợp (60:40) (Optimum Gold Step 1,2), giúp bé tiêu hóa và hấp thu tốt hơn. Với việc bổ sung chất xơ hòa tan FOS và hệ men vi sinh BB-12TM và LGGTM, Optimum Gold 4 sẽ giúp hệ vi sinh trong đường ruột của bé cân bằng với việc tăng cường vi khuẩn có lợi đồng thời ức chế vi khuẩn có hại. Hệ tiêu hóa khỏe mạnh vừa giúp bé hấp thu tốt các dưỡng chất để phát triển toàn diện vừa bảo vệ bé khỏi những khó chịu do các bệnh về đường tiêu hóa gây ra.
Mẹ hãy cho bé uống 2 ly Optimum Gold 4 mỗi ngày để hệ tiêu hóa non nớt của bé luôn được bảo vệ vững vàng nhé!
Hy vọng những thông tin trên có thể giải đáp băn khoăn của mẹ về việc bé bị tiêu chảy nên ăn và bổ sung gì. Chúc mẹ thành công trong việc đẩy lùi tiêu chảy cho bé, giúp bé khỏe mạnh để ăn ngoan chóng lớn nhé!
(*)BB-12TM và LGGTM là thương hiệu của Chr.Hansen A/C.
.png)
