1. Phân trẻ sơ sinh phản ánh gì về hệ tiêu hóa? 

Phân là một trong những dấu hiệu đầu tiên giúp mẹ đánh giá tình trạng hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh. Trong vòng 24-48 giờ sau sinh, bé sẽ thải ra phân su - loại phân có màu hắc ín, kết dính. Đây là phản ứng bình thường của hệ tiêu hóa khi bắt đầu hoạt động. 

Tuy nhiên, nếu bé chậm đi phân su sau 24 giờ hoặc kéo dài quá 2 ngày kèm theo các biểu hiện như bụng chướng, bú kém, nôn trớ màu vàng/xanh như mật, quấy khóc… mẹ cần đưa bé đi khám ngay.

Trẻ sơ sinh
Phân là dấu hiệu phản ánh hệ tiêu hóa của bé

2. Các loại phân bình thường ở trẻ sơ sinh 

Sau khi thải hết phân su, phân của trẻ sẽ chuyển sang màu vàng, hơi xanh nhạt, sệt như bột đặc và có thể có mùi chua. Trẻ bú mẹ hoàn toàn có thể đi ngoài 2-3 lần/ngày hoặc 5-6 lần/tuần. 

  • Nếu trẻ đi ngoài ít (3-5 ngày/lần) nhưng phân mềm, số lượng nhiều, mùi chua, vẫn bú tốt và tăng cân thì được gọi là táo bón chức năng - không đáng lo ngại. 

  • Trường hợp trẻ bú vặt, chỉ bú sữa đầu, có thể đi phân bọt, chua, lẫn nước. Mẹ chỉ cần điều chỉnh cách cho bú đều đặn mỗi 2-3 giờ/lần. 

  • Trẻ dùng sữa công thức hoặc ăn bổ sung có thể có phân đặc, mùi thối, màu thay đổi từ vàng đến xanh lá. Nếu sữa có bổ sung sắt, phân có thể chuyển sang màu xanh lá đậm. 

3. Những biểu hiện phân bất thường cần lưu ý 

Mẹ cần theo dõi kỹ nếu phân của bé có các dấu hiệu sau: 

  • Phân su kéo dài: Có thể là dấu hiệu phình đại tràng hoặc tắc ruột bẩm sinh. 

  • Phân đen như bã cà phê: Có thể là chảy máu tiêu hóa trên. 

  • Phân đỏ hoặc có máu: Có thể do viêm ruột hoại tử, xuất huyết tiêu hóa, nứt hậu môn. 

  • Phân trắng/xám: Cảnh báo vấn đề nghiêm trọng về gan hoặc túi mật. 

  • Phân quá lỏng: Nếu đi ngoài >3 lần/ngày, cần khám chuyên khoa. 

Thay tả cho bé
Bố mẹ cần theo dõi tình trạng đi ngoài của bé để có giải pháp kịp thời

4. Giải pháp giúp bé đi phân tốt, hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh 

Để hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động “trơn tru” trong những tháng đầu đời, điều quan trọng là nguồn dinh dưỡng bé nhận được mỗi ngày phải dễ tiêu hóa và dễ hấp thu. Một số dưỡng chất đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ tiêu hóa và cải thiện tình trạng đi ngoài của trẻ: 

  • Đạm whey giàu alpha-lactalbumin: Đây là loại đạm dễ tiêu hóa, giúp cung cấp các axit amin cần thiết cho sự phát triển của trẻ. 

  • Lợi khuẩn (probiotics) như Lactobacillus và Bifidobacterium: Hỗ trợ quá trình lên men lactose, cân bằng hệ vi sinh đường ruột, từ đó cải thiện tiêu hóa. 

  • Chất xơ HMO (prebiotics): Là “thức ăn” cho lợi khuẩn, giúp tăng cường miễn dịch và ngăn ngừa các tác nhân gây bệnh trong đường ruột. 

Mẹ nên làm gì để hệ tiêu hóa của bé luôn khỏe mạnh? 

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng lý tưởng, chứa đầy đủ các dưỡng chất cần thiết giúp hệ tiêu hóa của trẻ phát triển tốt và hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn.

Mẹ cho bé bú
Sữa mẹ là nguồn dồi dào dưỡng chất giúp hệ tiêu hóa phát triển tốt

Trong trường hợp mẹ không đủ sữa, có thể tham khảo các công thức sữa cải tiến được thiết kế gần giống với sữa mẹ: 

  • Chứa 6 loại HMO: DFL, 2’-FL, 3-FL, LNT, 3’-SL, 6’-SL - giúp tăng lợi khuẩn, hỗ trợ miễn dịch và chống viêm. 

  • Bổ sung 2 tỷ lợi khuẩn BB-12™ và LGG™ - hỗ trợ phòng ngừa rối loạn tiêu hóa, giúp bé đi phân đều và dễ dàng. 

Lưu ý: Trước khi lựa chọn sữa công thức, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo phù hợp với thể trạng và nhu cầu của bé. 

Phân của trẻ sơ sinh không chỉ là dấu hiệu sinh lý bình thường mà còn phản ánh rõ tình trạng hoạt động của hệ tiêu hóa. Việc quan sát màu sắc, kết cấu và tần suất đi ngoài của bé sẽ giúp mẹ nhận biết sớm các vấn đề tiêu hóa tiềm ẩn. Bên cạnh đó, lựa chọn nguồn dinh dưỡng phù hợp - từ sữa mẹ đến công thức sữa cải tiến - đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, giúp bé phát triển toàn diện ngay từ những ngày đầu đời.

Nguồn tham khảo: 

  1. Meconium https://my.clevelandclinic.org/health/body/24102-meconium Ngày truy cập: 02/01/2025 

  2. I'm breastfeeding my newborn and my baby's stool is yellow and mushy. Is this what I should expect? https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/infant-and-toddler-health/expert-answers/baby-poop/faq-20057971 Ngày truy cập: 02/01/2025 

  3. Baby Poop Colors: What Do They Mean? https://health.clevelandclinic.org/the-color-of-baby-poop-and-what-it-means-infographic Ngày truy cập: 02/01/2025 

  4. Melena (Black Stool) https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/25058-melena Ngày truy cập: 02/01/2025 

  5. Red Stools in Children: Common Causes https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/abdominal/Pages/red-stools-in-children-common-causes.aspx Ngày truy cập: 02/01/2025 

  6. Alpha Lactalbumin https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/alpha-lactalbumin Ngày truy cập: 02/01/2025 

  7. Lactobacillus Bacteria in Breast Milk https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7764098/ Ngày truy cập: 02/01/2025 

  8. Infant Formula Supplemented with Five Human Milk Oligosaccharides Shifts the Fecal Microbiome of Formula-Fed Infants Closer to That of Breastfed Infants https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10383262/ Ngày truy cập: 02/01/2025 

  9. Human Milk Oligosaccharides (HMOs): structure, function, and enzyme-catalyzed synthesis https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9235823/ Ngày truy cập: 02/01/2025 

  10. De Bruyn F, James K, Cottenet G, Dominick M, Katja J. Combining Bifidobacterium longum subsp. infantis and human milk oligosaccharides synergistically increase short chain fatty acid production ex vivo. Commun Biol. 2024;7(1):943. Published 2024 Aug 4. doi:10.1038/s42003-024-06628-1. 

  11. Rousseaux A, Brosseau C, Le Gall S, Piloquet H, Barbarot S, Bodinier M. Human Milk Oligosaccharides: Their Effects on the Host and Their Potential as Therapeutic Agents. Front Immunol. 2021;12:680911. Published 2021 May 24. doi:10.3389/fimmu.2021.680911. 

  12. Goehring KC, Kennedy AD, Prieto PA, Buck RH. Direct evidence for the presence of human milk oligosaccharides in the circulation of breastfed infants. PLoS One. 2014;9(7):e101692. Published 2014 Jul 7. doi:10.1371/journal.pone.0101692. 

  13. Craft KM, Townsend SD. Mother Knows Best: Deciphering the Antibacterial Properties of Human Milk Oligosaccharides. Acc Chem Res. 2019;52(3):760-768. doi:10.1021/acs.accounts.8b00630. 

  14. Zabel BE, Gerdes S, Evans KC, et al. Strain-specific strategies of 2'-fucosyllactose, 3-fucosyllactose, and difucosyllactose assimilation by Bifidobacterium longum subsp. infantis Bi-26 and ATCC 15697. Sci Rep. 2020;10(1):15919. Published 2020 Sep 28. doi:10.1038/s41598-020-72792-z. 

  15. Effect of protein source and iron content of infant formula on stool characteristics https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3876420/