Tôi có người thân mới sinh em bé và bú sữa mẹ thì có hiện tượng bị vàng da. Vậy bác sĩ cho hỏi hiện tượng vàng da này là do đâu? Và có sữa gì tốt cho trẻ sơ sinh thay thế khi bé bị tình trạng này hay không?
Chào Mẹ,
Trước tiên, mẹ cần biết sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sự phát triển trẻ nhỏ. Trong trường hợp cần tìm hiểu về các loại sữa khác mẹ nên tham khảo bảng thông tin khuyến nghị cuối bài. Nếu mẹ thuộc một trong các trường hợp được nêu ở bảng này thì mẹ tham khảo thêm câu trả lời của bác sĩ trung tâm dưỡng Vinamilk như sau:
Vàng da do sữa mẹ là trường hợp ít gặp chỉ 1/200 bé sơ sinh gặp phải hiện tượng này, hoàn toàn khác vàng da sinh lý sau sinh, vàng da do sữa mẹ thường xuất hiện ngày thứ 5 sau sinh hoặc sau vàng da sinh lý và vàng da kéo dài khoảng 4-6 tuần nhưng không ảnh hưởng đến phát triển tinh thần và vận động của trẻ. Biểu hiện là da và lòng trắng mắt của bé sơ sinh có màu vàng và hiện tượng này có thể ngày càng tăng. Tình trạng tăng lượng Bilirubin trong máu luôn hiện hữu ở tất cả các trường hợp vàng da sơ sinh.
Nguyên nhân khiến bé sơ sinh bị vàng da do sữa mẹ
Nguyên nhân của vàng da do sữa mẹ chưa được biết rõ, mặc dù được cho là do một thành phần trong sữa mẹ (pregnane-3-alpha 20 beta-diol) có khả năng ngan chặn việc phân hủy Bilirubin. Chính vì không bị phân hủy, chuyển hóa và đào thải tốt nên bilirubin tăng cao hàm lượng trong máu, khiến bé bị vàng da, vàng mắt. Tình trạng này thường có xu hướng di truyền và ảnh hưởng từ 0,5% – 2,4% các bé sơ sinh. Tuy nhiên, hiếm khi xảy ra các vấn đề nghiêm trọng.
Bên cạnh đó, vàng da sơ sinh còn một dạng khá phổ biến nữa là Vàng da do thiếu sữa mẹ hay do bắt đầu bú mẹ quá muộn. Bú mẹ đủ và sớm sau sinh sẽ giúp làm tăng nhu động ruột, làm tăng đào thải bilirubin, phòng chống vàng da.
Những dấu hiệu nhận biết bé bị vàng da do sữa mẹ
- Có thể nhầm lẫn giữa vàng da do sữa mẹ và vàng da sinh lý. Nếu như sau 7-10 ngày mà bé không hết vàng da và sau khi kiểm tra bé không hề bị nhiễm khuẩn, thiếu máu, gan lách không to, phân và nước tiểu bình thường thì khả năng là vàng da do sữa mẹ.
- Nếu người mẹ có tiền sử sinh bé lần đầu bị vàng da do sữa mẹ thì nguy cơ 70% con thứ hai cũng mắc chứng vàng da do sữa mẹ.
Sữa gì tốt cho trẻ sơ sinh bị vàng da?
Khi bé bị vàng da, mẹ nên bảo đảm cho bé được bú đủ sữa để tăng khả năng đào thải bilirubin cho cơ thể. Tuy nhiên, một số trường hợp bác sĩ sẽ chỉ định bé nên bú thêm sữa công thức nhưng không cần, tạm ngừng bú mẹ. Khi đó, mẹ cũng cần đảm bảo bé bú theo từng cữ liên tục, khoảng 2 – 3 giờ/ cữ, cả ngày và đêm. Để nhận biết bé có bú đủ sữa hay không, mẹ có thể dựa vào những dấu hiệu như:
- Bé làm ướt ít nhất 6 chiếc tã mỗi ngày.
- Bé đại tiện 3 lần mỗi ngày trong tháng đầu tiên. Phân của bé thường có màu vàng nâu trong vòng 5 đến 7 ngày sau khi sinh.
Vậy sữa nào tốt nhất cho trẻ sơ sinh bị vàng da? Loại sữa phù hợp cho bé trong trường hợp này chính là loại sữa có bổ sung thêm chất xơ, men tiêu hóa để có tác dụng nhuận tràng, phòng chống táo bón cho bé. Cần biết rằng có đến 98% lượng bilirubin được đào thải qua phân nên việc chọn được sữa giúp bé đại tiện thường xuyên là vô cùng hữu ích trong việc giúp bé giảm tình trạng vàng da.
Vì thế, khi lựa chọn sữa cho trẻ sơ sinh bị vàng da do sữa mẹ, các bậc phụ huynh cần phải chú ý đến thành phần sữa, phải chú ý đến hàm lượng chất xơ và những chất tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ.
Mẹ cần chọn cho bé loại sữa có bổ sung chất xơ, men tiêu hóa hay men vi sinh để giúp bé nhuận trường, đào thảo bilirubin tốt hơn để giảm tình trạng vàng da
Bên cạnh việc chọn loại sữa gì tốt cho trẻ sơ sinh bị vàng da, mẹ còn cần lưu ý:
- Sau khi sinh khoảng 1 giờ đồng hồ mẹ nên cho bé bú sữa mẹ ngay, vì lúc đó lượng Bilirubin được đảo thải theo phân, trẻ đỡ bị vàng da. Vì thế mẹ hãy lưu ý cho bé bú đủ và bú đúng cách để tránh tình trạng vàng da.
- Mẹ lưu ý, em bé sinh non hay độ tuổi sinh con của mẹ cũng một phần quyết định đến nguy cơ bị vàng da do sữa. Vì thế mà mẹ cũng nên cân nhắc đến tuổi thai của con, nên mẹ cần phải đi đứng nhẹ nhàng, ăn uống đầy đủ lúc mang thai để đảm bảo sinh con đủ 40 tuần thai kỳ.
- Cho bé tắm nắng mỗi buổi sáng sớm, khoảng 10 – 30 phút (tăng dần theo thời gian) là cách được nhiều bác sĩ khuyên áp dụng. Mẹ nhớ đặt bé ở nơi nhận được nhiều ánh nắng trong phòng, tránh nơi lộng gió, không nên tắm nắng cho bé sau cửa kính vì như vậy sẽ làm cản trở hấp thu tia hồng ngoại, nới lỏng quần áo nhưng không nên để nắng chiếu trực tiếp vào mắt của bé. Thời gian tắm nắng tốt nhất cho con từ 6 – 9 giờ sáng tùy thuộc vào từng mùa vì khi lúc này tia hồng ngoại và tia cực tím khá yếu, rất thích hợp để bé thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Ban đầu khi tắm nắng cho bé, mẹ nên mặc quần áo hở chân, sau đó dần dần hở phần đùi, ngực, bụng, nên chọn những bộ quần áo mỏng. Mỗi ngày bố mẹ nên tắm tăng thêm 5 phút, nhưng không nên tắm quá 30 phút. Nhưng bố mẹ lưu ý, vào những thời điểm giao mùa, các mẹ không nên tắm nắng cho con, vì lúc này thời tiết có nhiều thay đổi, lạnh hơn bình thường cho nên bé rất dễ bị cảm.
Khi tắm nắng cho bé, mẹ nhớ đặt bé ở nơi nhận được nhiều ánh nắng trong phòng, tránh nơi lộng gió.
- Riêng đối với những trường hợp bé bị vàng da nặng thì liệu pháp khuyên dùng là áp dụng biện pháp chiếu đèn tại bệnh viện hoặc tại nhà. Nếu bố mẹ chọn phương pháp chiếu đèn tại nhà thì tốt nhất nên nhờ y tá hoặc điều dưỡng hướng dẫn để tránh những sai sót, gây nguy hiểm cho bé yêu.
- Bên cạnh biện pháp ánh sáng thì bố mẹ cũng phải quan tâm nhiều hơn đến chế độ dinh dưỡng của con yêu, bố mẹ nên chia nhỏ bữa ăn/ uống sữa thành nhiều lần, mỗi lần cách nhau khoảng 3 giờ đồng hồ. Bởi vì trong thức ăn có chứa thành phần dinh dưỡng, ngăn ngừa sự mất nước và giúp phân hủy được lượng Bilirubin trong máu.
- Mẹ cũng phải quan tâm đến chế độ dinh dưỡng của mình trong thời gian cho con bú, phải ăn uống đa dạng, tăng cường ăn những thực phẩm bổ dưỡng và chỉ nên dùng với một lượng vừa đủ, không nên để cơ thể bị thiếu chất cũng không được quá lạm dụng sẽ dẫn đến tác dụng ngược lại.
- Mẹ cũng cần biết là vàng da ở bé sơ sinh cũng có thể liên quan đến yếu tố bệnh lý như bị nhiễm trùng đường tiểu, suy giảm chức năng tuyến giáp hay một số bệnh khác… Với những trường hợp này, mẹ cần đưa bé đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời. Vì thế sau khi sinh con và trong thời gian nuôi con bằng sữa mẹ, mẹ phải thường xuyên theo dõi tình hình thể trạng cũng như những dấu hiệu bất thường của con như da bé ngày càng vàng, bé bỏ bú và quấy khóc liên tục… để kịp thời tư vấn đưa bé đến bệnh viện kiểm tra ngay. Hiện tượng vàng da do sữa mẹ này không nghiêm trọng, hoàn toàn có thể chữa trị được vì thế bố mẹ cũng không nên quá lo lắng, nhưng quan trọng phải kịp thời nhờ sự hỗ trợ của bác sĩ.
- Đối với những bé lớn khi bị vàng da thì bố mẹ không nên bắt con ăn uống quá kiêng khem, mà thay vào đó phải cho bé ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh và hoa quả để tăng cường sức đề kháng chống lại bệnh cũng là một cách đào thải lượng Bilirubin trong máu hữu hiệu.
Các bé sơ sinh vàng da do sữa mẹ hoàn toàn có thể được điều trị nếu được can thiệp sớm từ bác sĩ và gia đình. Vậy nên mẹ cũng không nên quá lo lắng, thay vào đó nên dành thời gian tìm hiểu và lựa chọn loại sữa gì tốt cho trẻ sơ sinh trong trường hợp bé bị vàng da do sữa mẹ. Chúc bé của mẹ mau hồi phục và phát triển khỏe mạnh nhé!
Bác sĩ Nguyễn Vũ Linh – Trưởng ban trung tâm dinh dưỡng Vinamilk
| Trường hợp mẹ bị ít sữa, bạn nên tìm hiểu những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này để có biện pháp cải thiện nguồn sữa cho bé:
Có rất nhiều nguyên nhân gây thiếu sữa, kém sữa, mất sữa ở bà mẹ sau sinh và cho con bú, một trong các nguyên nhân chính là do các chứng bệnh trầm cảm, tim mạch, thiếu máu… làm cơ thể suy yếu, không đủ chất dinh dưỡng để sản sinh ra sữa, hoặc nếu có thì sữa cũng không đạt chất lượng. Hoặc cũng có thể bạn ít sữa là do suy sụp tinh thần, ăn uống không đủ, không thường xuyên cho con bú…
Biện pháp giúp bạn khắc phục tình trạng ít sữa cho bé bú:
· Bạn cần ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi và lao động hợp lý, giữ tinh thần thoải mái, tránh bị stress hay trầm cảm làm ảnh hưởng đến chất và lượng sữa. Bên cạnh đó, bạn nên ăn bổ sung chất đạm, vitamin, chất khoáng và yếu tố vi lượng để có nhiều sữa sau sinh.
· Để có lượng sữa dồi dào cho bé yêu, bạn nên chú ý uống đủ ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
· Hãy massage hai bầu vú thường xuyên để kích thích tuyến sữa hoạt động hiệu quả.
Nếu đã thực hiện những điều trên mà sữa vẫn không đủ, mẹ nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và chỉ định sử dụng sữa bột thích hợp. |
Đọc thêm:
Những loại sữa dành cho trẻ sơ sinh 0 – 6 tháng tuổi
Tiêu chí để chọn được các loại sữa cho trẻ sơ sinh 0 – 6 tháng tuổi phát triển tốt là gì? Sữa cho trẻ sơ sinh tốt nhất là sữa phải đáp ứng được đủ các thành phần dinh dưỡng thiết yếu và quan trọng. Ngoài ra, sữa trẻ sơ sinh cần có các kháng thể để giúp trẻ tăng đề kháng, phòng bệnh truyền nhiễm.
Các loại sữa dành cho bé 6 tháng tuổi
Có rất nhiều lý do khiến trẻ 6 tháng tuổi không được nuôi bằng sữa mẹ. Vậy loại sữa dành cho trẻ 6 tháng tuổi nào hiện đang được ưa chuộng trên thị trường ngoài sữa mẹ? Mẹ hãy tham khảo qua bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết nhé!
